Dokonując przeliczenia kwot wyrażonych w walucie obcej na złote polskie należy odwołać się do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu przemieszczenia i zastosować kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego taki dzień. Obowiązek podatkowy z tytułu nietransakcyjnych WNT powstaje z chwilą wystawienia faktury (dokumentującej nietransakcyjne WNT) przez unijnego podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochodzi do przemieszczenia towarów z innego kraju UE do Polski.

Odwróceniem takiej sytuacji może być rozliczenie podatnika zarejestrowanego w Polsce i posługującego się numerem NIP polskim, który posiada magazyn na terenie Czech i tam wywozi towary. Ten podatnik obowiązany jest rozpoznawać nietransakcyjne wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów. Nietransakcyjne WDT mogą korzystać z opodatkowania stawką 0% . Jednym z warunków opodatkowania takich WDT stawką 0% jest posiadanie przez podatnika dokonującego przemieszczenia właściwego i ważnego numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadanego mu przez kraj członkowski, do którego towary są przemieszczane. Oznacza to, że jeżeli podatnik, nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE w Czechach, dokonywane nietransakcyjne WDT obowiązany jest opodatkowywać według stawki VAT obowiązującej w Polsce, 23% lub 8% w zależności od typu towaru (niezależnie od obowiązku opodatkowania w Czechach nietransakcyjnych wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów). Natomiast w polskim JPK powinien zaprezentować transakcje w polu K_21 w części ewidencyjnej pliku.

Przypomnieć należy, że istnieje szereg wyłączeń występowania nietransakcyjnych wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, określają je przepisy art. 13 ust. 4 ustawy VAT.

Jedno z tych wyłączeń ma zastosowanie, jeżeli przemieszczane towary mają być przedmiotem wykonanych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju na rzecz tego podatnika, usług polegających na ich wycenie lub wykonaniu na nich prac, pod warunkiem, że towary po wykonaniu tych usług zostaną z powrotem przemieszczone na terytorium kraju ( art. 13 ust. 4 pkt 6 ustawy VAT). Przykładowo, polski podatnik wywozi materiał na Litwę, gdzie dokonywana jest usługa na powierzonym materiale (spawanie) i wraca już gotowy produkt.

W związku z dokonywaniem wskazanych przemieszczeń w firmie nie dochodzi do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.

Do nietransakcyjnych WNT nie dochodzi również w przypadkach wymienionych przepisami art. 12 ust. 1 ustawy VAT. Jeden z takich przypadków ma miejsce, jeżeli towary mają być przedmiotem czynności odpowiadającej eksportowi towarów dokonanej przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane na terytorium kraju (art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT). Przykładowo, podatnik zakupił towary w Niemczech, które następnie odsprzedał kontrahentowi z Chin. Towar został przetransportowany z magazynu na terenie Niemiec do polskiego portu, gdzie został odprawiony.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy