Przedsiębiorcy w ramach prowadzonej polityki cenowej udzielają rabatów potransakcyjnych i rozliczają je zwykle po zamknięciu roku i weryfikacji obrotu. A więc otrzymanie przez podatnika rabatu nie może zostać uznane za błąd rachunkowy lub inną oczywistą omyłkę. Rabat jest otrzymywany po spełnieniu warunków określonych zwykle w regulaminie programu bonusowego.

W przypadku stosowania opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na zasadach ogólnych – tj. płatności podatku od dochodu według stawki 9 lub 19%, podatnik po otrzymaniu od kontrahenta rabatu, byłby zobowiązany do dokonania korekty (zmniejszenia) kosztów „na bieżąco”, tj. w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymał stosowne faktury korygujące. Jeśli natomiast w tym okresie rozliczeniowym poniesione przez podatnika koszty okazałyby się niższe od kwoty zmniejszenia, to byłby zobowiązany zwiększyć przychody o pozostałą kwotę.

Ostateczne rozliczenie rabatu potransakcyjnego z tytułu dokonanych w danym roku obrotowym transakcji zakupu-sprzedaży objętych rabatem może nastąpić po dniu bilansowym. Wówczas, ujęcie w księgach rachunkowych rozliczenia rabatu będzie zależeć od tego, czy nastąpiło ono:

a) przed sporządzeniem sprawozdania finansowego – jednostka skoryguje wtedy wartość przychodów lub kosztów w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, w którym przeprowadziła transakcje zakupu-sprzedaży objęte rabatem,
b) po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem – jednostka skoryguje wtedy wartość przychodów lub kosztów w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, w którym przeprowadziła transakcje zakupu-sprzedaży objęte rabatem i zmieni sprawozdanie finansowe za ten rok obrotowy, jeżeli uzna, zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości, że kwota rabatu ma istotny wpływ na sprawozdanie finansowe; a w przypadku, gdy jednostka uzna kwotę rabatu za nieistotną z punktu widzenia sprawozdania finansowego, skoryguje wartość przychodów lub kosztów w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym nastąpiło ostateczne rozliczenie rabatu,
c) po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego – jednostka, zgodnie z art. 54 ust. 2 ustawy o rachunkowości skoryguje wartość przychodów lub kosztów w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym nastąpiło ostateczne rozliczenie rabatu.

Rabaty są one odmiennie klasyfikowane dla celów prawa podatkowego oraz prawa bilansowego. Bilansowo są one ujmowane w roku obrotowym, w którym przeprowadzono transakcję, natomiast podatkowo są one ujmowane w roku, w którym została otrzymana faktura korygująca. Odmienny moment ujęcia otrzymanych rabatów potransakcyjnych dla celów podatkowych i rachunkowych prowadzi zaś do powstania przejściowej różnicy między wynikiem bilansowym a podatkowym podatnika. Ma to istotne znaczenie dla podatników, którzy wybrali opodatkowanie tzw. estońskim CIT. Tym samym, powstała w tym przypadku różnica przejściowa między wynikiem finansowym a podatkowym, powinna być rozliczona przed wejściem w ryczałt. Wspomniane rabaty powinny zostać zatem ujęte przez podatnika w korekcie wstępnej przychodów i kosztów, o której mowa w art. 7aa ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT (pismo z dnia 5 października 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0111-KDIB1-2.4010.379.2023.2.ANK).

Za właściwe podejście w przypadku otrzymania faktur korygujących przez estońskiego podatnika, w związku ze skorzystaniem przez podatnika z bonusu, uznawane jest skorygowanie wartości kosztów w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym zostały przeprowadzone transakcje zakupu objęte rabatem, ujęcie otrzymanych rabatów potransakcyjnych w korekcie wstępnej przychodów i kosztów oraz kontynuowanie przyjętych zasad rachunkowości.