Początek 2024 roku to nowe obowiązki dla niektórych przedsiębiorców. W ubiegłym roku weszła w życie nowelizacja ustawy z 14 kwietnia 2023 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Nowe przepisy implementują do krajowego porządku prawnego unijną Dyrektywę SUP (Single Use Plastics),

Od 1 stycznia 2024 r. na podstawie art. 3b ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, przedsiębiorca prowadzący: jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (wymienione w załączniku nr 6 do ustawy), będące opakowaniami na napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach. 11 grudnia 2023 r. opublikowano Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami.

Łącząc temat pobieranych opłat z podatkiem VAT wiemy, że opodatkowaniu VAT podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku oraz koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Opłata za opakowania na posiłki lub napoje na wynos, która będzie pobierana wraz z ceną sprzedaży za napój lub posiłek, od konkretnego nabywcy, który zdecydował się na nabycie tego napoju lub posiłku w opakowaniu jednorazowym, będzie stanowić element wynagrodzenia za dostarczony towar, a więc będzie zwiększać podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Tym samym opłata produktowa powinna zostać wliczona w cenę sprzedawanego produktu, a stawka VAT powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu. Przykładowo, Dyrektor KIS w wiążącej informacji stawkowej z dnia 9 listopada 2023 r., (nr 0112-KDSL2-1.440.290.2023.4.BK) stwierdził, że opłata za opakowanie w wysokości 25 gr. stanowi element wynagrodzenia za dostarczony posiłek (owoce morza), czyli zwiększa podstawę opodatkowania podatkiem VAT o 25 gr.

Odnosząc się do ewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej, na podstawie regulacji w zakresie kas rejestrujących, na paragonie fiskalnym powinny być wykazane m.in. dane w zakresie nazwy towaru lub usługi pozwalające na jednoznaczną ich identyfikację, oznaczenie literowe stawki podatku, wartość sprzedaży brutto i wysokość podatku należnego według poszczególnych stawek podatku. Aktualny stan prawny, który obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku wskazuje, iż w przypadku dostawy produktu (napoju lub posiłku) w opakowaniu (kubku lub pojemniku na wynos) pobraną opłatę, należy wykazać ze stawką odpowiadającą temu produktowi, tj. stawką przewidzianą dla sprzedawanego towaru (napoju lub posiłku).

Pobrana opłata powinna być zaewidencjonowana na kasie rejestrującej wraz z ceną np. napoju. Nie istnieje potrzeba, by wyodrębniać samą kwotę opłaty na paragonie. Biorąc pod uwagę ryzyko kontroli w ramach nabycia sprawdzającego, przedsiębiorcy powinni jak najszybciej zweryfikować czy właściwie ewidencjonują na kasie kwotę pobieraną za opakowanie.