Podatnik korzystający z ryczałtu od dochodu spółek musi w każdym okresie korzystania z tej formy opodatkowania spełniać łącznie warunki wymienione w art. 28j ust. 1 ustawy CIT, w tym jak wynika z pkt 4 oraz 5 tego przepisu:

• musi prowadzić działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,
• nie może posiadać udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

Biorąc pod uwagę powyższe ograniczenia wątpliwości może budzić transakcja określana jako przymusowy wykup akcji „Squeeze out”, o którym mowa w art. 418 ustawy Kodeks spółek handlowych. W interpretacji indywidualnej z 17.11.2016 r.,1462-IPPB2.4514.509.2016.1.AF, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że przymusowy wykup akcji nie stanowi umowy sprzedaży w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy PCC. Ponieważ art. 1 ust. 1 pkt 1 PCC zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu PCC, opodatkowaniu nim mogą podlegać jedynie czynności cywilnoprawne w wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 PCC Organ potwierdził zarówno, że katalog ten nie wymienia przymusowego wykupu akcji, jak i to, że czynności przymusowego wykupu akcji nie można zakwalifikować jako sprzedaży albo zamiany rzeczy lub praw, gdyż jest to szczególny rodzaj umowy nienazwanej ( podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28.10.2009 r., II FSK 870/08).

Rola Zarządu spółki w procesie „Squeeze out” powinna ograniczać się wyłącznie do pośredniczenia w procesie przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych przez akcjonariuszy większościowych spółki.  Wykup akcji przeprowadzany jest za pośrednictwem zarządu spółki, ale na rachunek akcjonariuszy większościowych. Po uiszczeniu ceny wykupu zarząd powinien niezwłocznie przenieść wykupione akcje na nabywców bądź wydać im nowe dokumenty o tych samych numerach w miejsce unieważnionych. Biorąc zatem pod uwagę cel oraz przebieg procesu „Squeeze out” dokonanie jego przez zarząd spółki nie będzie skutkowało utratą przez spółkę prawa do opodatkowania ryczałtem na podstawie art. 28l ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy o CIT. (stanowisko takie zaprezentował KIS w interpretacji indywidualnej wydanej 30 września 2022 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.413.2022.2.AR).

Przeprowadzenie „Squeeze out” spowoduje wprawdzie, że zmniejszy się grono akcjonariuszy spółki, ale będzie to nadal ta sama kategoria podmiotów określona w art. 28j ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, tj. wyłącznymi akcjonariuszami spółki nadal będą osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

Dokonanie tego procesu nie będzie wiązało się z nabyciem a tym samym posiadaniem akcji w kapitale innej spółki w rozumieniu art. 28j ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy