Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towaru oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Dostawą towarów jest także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT):

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2. wszelkie inne darowizny,

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Biorąc pod uwagę zasadę ogólną w ustawie o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT, (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego, jeśli podatnik dokona wykupu przedmiotu leasingu, może to uczynić również z zamiarem jego przekazania na potrzeby prywatne.

W momencie wykupu podatnik może postanowić, że nie będzie wykorzystywać przedmiotowego towaru po leasingu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, a zatem czynność jako zakup, który nie służy działalności gospodarczej, nie daje podatnikowi prawa do odliczenia VAT (art. 86 ust. 1 ustawy VAT). W związku z tym, czynność wykupu przedmiotu leasingu, a następnie jego przekazanie na cele prywatne podatnika, będzie w zakresie podatku VAT neutralna.

Późniejsza darowizna towaru na rzecz członka rodziny – np. żony nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ w przedmiotowej sprawie przedsiębiorca nie będzie występował w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a czynność ta nie będzie rozumiana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT. Podatnik wówczas powinien potraktować darowiznę towaru na rzecz członka najbliższej rodziny jako rozporządzanie własnością prywatną i korzystanie z przysługującego mu prawa obdarowania innej osoby. Podobne stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 czerwca 2022, sygn.  0113-KDIPT1-3.4012.249.2022.1.AG.

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy