Do końca października należy przygotować dokumentację cen transferowych za 2023 rok przez podmioty, które podlegają pod obowiązki ustawowe. Część nich podlega pod uproszczenia uzależnione od wielkości przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 11q ust. 3a pkt 1 ustawy o CIT, w przypadku transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą w rozumieniu odpowiednio art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy – Prawo przedsiębiorców, lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności.   

Mikro przedsiębiorcy to ci, którzy średniorocznie zatrudniają mniej niż 10 pracowników oraz ich roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sum aktywów bilansu nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Mali przedsiębiorcy to podmioty, których średniorocznie zatrudniają mniej niż 50 pracowników oraz ich roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych lub sum aktywów bilansu nie przekracza równowartości w złotych 10 milionów euro.

Przy określaniu, czy podmiot jest zobowiązany do sporządzania analizy porównawczej za rok 2023 należy brać pod uwagę status przedsiębiorcy w roku 2022. Wyłączenie konieczności sporządzenia analizy porównawczej lub analizy zgodności dla transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane stanowi ułatwienie dla tych podmiotów, uwzględniając nakłady finansowe oraz czasowe ponoszone na sporządzenie takich analiz. Może się więc okazać, że ze względu na zwiększenie przychodów podmiot nie spełnia warunków i musi przygotować analizę porównawczą za 2023 rok a w 2022 rok nie musiał jej jeszcze sporządzać.

Zwolnienie to nie oznacza, że organy podatkowe nie mogą weryfikować rynkowego charakteru transakcji. Nadal dokumentacja cen transferowych w przypadku mikro- i małych przedsiębiorców będzie wymagana, jeśli przekroczą progi transakcyjne i dokonują transakcji z powiązanymi podmiotami zagranicznymi lub poniosły stratę podatkową. Muszą też przygotować TPR i wysłać do końca listopada do swojego urzędu skarbowego. Według Dyrektora KiS w interpretacji z dnia 27.02.2023 r. o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.610.2022.1.AR. podmiot oceniający możliwość skorzystania z powyższego zwolnienia, nie musi badać statusu podmiotu powiązanego, z którym dokonywana jest transakcja i jego wielkości jako przedsiębiorstwa. Powinien zaś weryfikować jego wynik podatkowy, tzn. czy jest na dochodzie czy stracie podatkowej, w przypadku polskich podmiotów powiązanych.

Regulacje ustawy Prawo przedsiębiorców nie mają jednak zastosowania do przedsiębiorców zagranicznych, zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców. Potwierdza to Dyrektor KiS w interpretacji z 25 kwietnia 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-2.4010.41.2024.1.EJ. Zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne określają odrębne przepisy. Te odrębne przepisy zostały zawarte w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.