Skopiuj link
Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która dokonuje nabyć od kontrahenta towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o podatku od towarów i usług.
Spółka zadała następujące pytania:
– czy w związku z nowelizacją ustawy o podatku od towarów i usług Spółka może skutecznie zwolnić się z solidarnej odpowiedzialności, o której mowa w art. 105a ustawy, w sytuacji gdy dokonano w formie aneksów (w ramach swobody umów) zmian w łączących ją z kontrahentami umowach, że z takiego obowiązku będzie zwolniona. Zgodnie z zawartymi aneksami ciężar ten zaś spoczywać będzie na stronie przeciwnej, która zobowiąże się do jego ponoszenia składając oświadczenie na gruncie przepisów cywilnych, a także karnych,
– czy złożenie takiego oświadczenia względem Spółki będzie skuteczne w stosunku do właściwego Urzędu Skarbowego?
Zdaniem Spółki jedynym możliwym zabezpieczeniem prawidłowej realizacji obowiązku podatkowego dostawcy są stosowne oświadczenia na gruncie przepisów cywilnych, a także karnych, co zwolni Spółkę od odpowiedzialności podatkowej wskazanej w art. 105a ustawy o VAT.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Wskazał, że zgodnie z art. 105a ust. 1 ustawy, podatnik, o którym mowa w art. 15, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli:
- wartość towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, nabywanych od jednego podmiotu dokonującego ich dostawy, bez kwoty podatku przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50 000 zł, oraz
- w momencie dokonania dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.
Z powyższego przepisu wynika zatem, że podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy, na rzecz którego dokonano dostawy towarów wrażliwych, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, przy czym odpowiedzialność podatkowa nabywcy jest ograniczona do części podatku proporcjonalnie przypadającej na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów. Odpowiedzialność podatkowa nabywcy będzie miała zastosowanie w odniesieniu do transakcji o dużej wartości, tj. w przypadku gdy wartość nabywanych towarów wrażliwych od jednego dostawcy, bez kwoty podatku, przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50 000 zł.
Na podstawie art. 105a ust. 3 ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się:
1.do nabycia towarów, o których mowa w poz. 10 załącznika nr 13 do ustawy, jeżeli:
- nabycie to jest dokonywane na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego, do standardowych zbiorników pojazdów używanych przez podatników nabywających te towary, do napędu tych pojazdów,
- dostawy tych towarów dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych, lub
2.jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podmiotu dokonującego dostawy towarów, o którym mowa w ust. 1, w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej, lub
3.jeżeli na dzień dokonania dostawy towarów łącznie były spełnione następujące warunki:
- podmiot dokonujący dostawy towarów, o którym mowa w ust. 1, był wymieniony w wykazie, o którym mowa w art. 105c ust. 1,
- wysokość kaucji gwarancyjnej, o której mowa w art. 105b ust. 1, odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów dokonane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub kaucja ta wynosiła co najmniej 3 000 000 zł.
W myśl art. 105a ust. 4 ustawy, jeżeli podatnik wykaże, że okoliczności lub warunki, o których mowa w ust. 2, nie miały wpływu na niezapłacenie podatku, przepisu ust. 1 nie stosuje się.
W celu uwolnienia się od odpowiedzialności na podstawie przesłanki wynikającej z art. 105a ust. 4 ustawy, nabywca powinien wskazać dowody, że pomimo tego, że okoliczności towarzyszące danej dostawie towarów lub warunki na jakich została ona dokonana, odbiegały od okoliczności i warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, nie miało to wpływu na niezapłacenie podatku przez sprzedawcę.
Zatem, powyższe przepisy (art. 105a ust. 3 i ust. 4 ustawy) zawierają katalog przesłanek, które umożliwiają wyłączenie od stosowania odpowiedzialności podatkowej nabywcy. Należy podkreślić, że dla uwolnienia się od odpowiedzialności podatkowej przez nabywcę wystarczy spełnienie przesłanek zawartych w art. 105a ust. 3 pkt 1, pkt 2 lub pkt 3 albo w ust. 4 ustawy.
Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że zawarcie z kontrahentami aneksów do umów, w myśl których Spółka będzie zwolniona od odpowiedzialności solidarnej za niezapłacony przez dostawcę podatek VAT od danej transakcji, nie spowoduje zwolnienia Spółki z tego obowiązku.
Ustawodawca w przepisie art. 105a ust. 3 ustawy wymienił wprost sytuacje, w których nie stosuje się odpowiedzialności solidarnej. Wśród wymienionych tam sytuacji brak jest przypadku, który by mówił o zawieraniu umów bądź aneksów do już zawartych umów. Zatem, w sytuacji, gdy zaistnieją okoliczności uzasadniające zastosowanie odpowiedzialności solidarnej, o której mowa w art. 105a ust. 1 ustawy, proponowany przez Spółkę sposób uniknięcia tej odpowiedzialności poprzez zawarcie odpowiednich aneksów do umów nie będzie prawidłowy, tzn. zawarcie takich aneksów nie spowoduje zwolnienia od przedmiotowej odpowiedzialności.
Reasumując, w związku z nowelizacją ustawy Spółka nie może skutecznie zwolnić się z solidarnej odpowiedzialności, o której mowa w art. 105a ustawy, przez dokonanie w formie aneksów zmian w łączących go z kontrahentami umowach i wskazanie w nich że z takiego obowiązku będzie zwolniony.
Zatem złożenie opisanych we wniosku oświadczeń nie będzie skuteczne wobec Urzędu Skarbowego i nie spowoduje automatycznego zniesienia ewentualnej odpowiedzialności solidarnej Spółki.
