Zasady ustanawiania prokury łącznej

Prokura jest instytucją regulowaną zarówno przez Kodeks cywilny, jak i Kodeks spółek handlowych. Umożliwia ona dokonywanie w imieniu przedsiębiorcy wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, z wyjątkiem zbycia przedsiębiorstwa, oddania go do czasowego korzystania oraz zbywania i obciążania nieruchomości.

Prokura, ustanawiana uchwałą zarządu, może mieć charakter samoistny lub łączny. Pierwsza z nich daje prawo do samodzielnego działania, druga, jak sama nazwa wskazuje, łącznie z inną osobą. We wspomnianej uchwale Sąd Najwyższy definitywnie rozstrzygnął wątpliwość, która od wielu lat była przedmiotem dyskusji w doktrynie oraz tematem licznego orzecznictwa sądowego (często rozbieżnego), dotyczącą tego, czy prokura łączna może polegać na konieczności działania nie z innym prokurentem, a z członkiem zarządu. Decyzją SN, niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko z członkiem zarządu.

W praktyce trudno przewidzieć, jakie może to mieć konsekwencje dla prokur łącznych niewłaściwych już zarejestrowanych w KRS. Uznać jednak należy, że dla pewności obrotu prawnego i zabezpieczenia interesów spółki, tego rodzaju uchwały zarządu (a niekiedy i postanowienia umowy spółki) należy niezwłocznie zmienić, aby nie narazić spółki na zarzuty nieważności lub bezskuteczności dokonywanych czynności prawnych z powodu niewłaściwej reprezentacji. Alternatywą dla prokury niewłaściwej będzie albo prokura łączna z innym prokurentem, albo też prokura samoistna. Za tego rodzaju zmianą powinno oczywiście pójść również zgłoszenie aktualizacyjne do sądu rejestrowego.

Aneta Wilk