Zapłata przez ZUS w kasie rejestrującej?

Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która działa na podstawie ustawy o działalności leczniczej. Prowadzi działalność statutową, realizując świadczenia zdrowotne w oparciu o umowy zawarte z oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia oraz świadczenia zdrowotne na zasadach komercyjnych. W ramach prowadzonej działalności prowadzi zakład opiekuńczo-leczniczy (ZOL). Przedmiotem działalności ZOL jest całodobowa (z zakwaterowaniem) opieka medyczna (lekarska i pielęgniarska) nad pacjentami leżącymi, bez zdolności do wykonywania czynności w zakresie przemieszczania się, żywienia, toalety, itp. Rozliczenia miesięczne z NFZ odbywają się na podstawie wystawionej faktury za wykonane świadczenia zdrowotne dla NFZ, zgodnie z podpisaną umową. Z kolei miesięczna opłata w określonej stosownymi regulacjami prawnymi kwocie (ze świadczeń emerytalnych lub rentowych pacjentów) w całości przekazywana jest Spółce bezpośrednio przez ZUS na rachunek bankowy, w sposób umożliwiający dokładne określenie, którego pacjenta ZOL dana opłata dotyczy. Finansowanie usług świadczonych w ramach ZOL odbywa się ze środków NFZ oraz w części ze świadczeń emerytalnych lub rentowych pacjentów zakładu, a także z wpłat osób indywidualnych (np. rodziny). Wpłaty od osób indywidualnych za pobyt pacjentów w ZOL dokonywane są przelewem na rachunek bankowy, w sposób umożliwiający dokładne określenie, którego pacjenta ZOL dana opłata dotyczy. Wpłaty na rachunek bankowy nie były rejestrowane na kasie fiskalnej do 31 grudnia 2013 r. Są też przypadki kiedy za pobyt pacjenta opłatę uiszcza rodzina gotówką, w takim przypadku gotówka jest przeprowadzana przez kasę fiskalną.

Spółka zadała następujące pytania:
 

1. czy wpływy za pobyt pacjenta w ZOL wnoszone na konto bankowe oraz gotówką do kasy przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej należy rejestrować przy użyciu kasy rejestrującej;
2. czy Spółka jest zobowiązany do ewidencjonowania wpłat dokonywanych przez ZUS w kasie fiskalnej.

Zdaniem Spółki wpływy za pobyt pacjenta w ZOL wnoszone na konto bankowe nie są objęte obowiązkiem ewidencjonowania w kasie rejestrującej, natomiast wpływy wnoszone gotówką do kasy przez osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej należy rejestrować przy użyciu kasy rejestrującej.

Spółka nie jest zobowiązana do ewidencjonowania wpłat dokonywanych przez ZUS w kasie fiskalnej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Spółki za prawidłowe. Wskazał, że obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Przepis ten określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Ponadto, stosownie do art. 111 ust. 3a pkt 1, podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani – dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy, którym w tym przypadku będzie pacjent ZOL, przy czym wskazać należy, że ewidencjonowaniu za pomocą kasy rejestrującej podlega wyłącznie obrót należny od osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 10 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie – po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych – podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141, należności m.in. z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych. Nadmienić należy, że zgodnie z powołanym przepisem organ rentowy dokonuje potrąceń na wniosek dyrektorów tych placówek.

Zgodnie z art. 3 świadczenia określone w ustawie obejmują emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy w tym rentę szkoleniową, rentę rodzinną, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej oraz zasiłek pogrzebowy.

Kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w zakresie kas rejestrujących.

Zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących określone zostały w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2012 r. poz. 1382), zwanym dalej rozporządzeniem.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2014 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym, tj. dotyczącym niektórych czynności wykonywanych przez podatnika.

Pod poz. 37 ww. załącznika wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli zapłaty za wykonaną czynność dokonano w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Aby zatem Wnioskodawca miał prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej muszą zostać spełnione następujące warunki:
 

• zapłaty za wykonaną czynność dokonano w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
• z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Powołane przepisy wskazują, że obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas dostawa towarów i świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

W kasie rejestrującej należy ewidencjonować tylko tą część należności którą wpłaca pacjent Zakładu (z wyjątkiem przypadków, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących).

Należy stwierdzić, że w kasie rejestrującej należy ewidencjonować tylko tą część należności którą wpłaca pacjent Zakładu gotówką do kasy. Natomiast nie podlegają ewidencjonowaniu wpłaty dokonywane przez pacjenta przelewem na rachunek bankowy oraz wpłaty dokonywane przez ZUS.

Podsumowując należy uznać, że stanowisko Spółki za prawidłowe.

Oprac.: Wojciech Zajączkowski