Praktyczne aspekty kontroli podatników

Zagadnienia ogólne:

Formy kontroli podatników przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej:

• działalność analityczna KAS - kluczowe działanie mające na celu selekcję podmiotów do kontroli,
• nabycie sprawdzające od roku 2022 - co raz częściej wykorzystywane narzędzie przez organy KAS,
• czynności sprawdzające,
• kontrola podatkowa,
• kontrola celno-skarbowa - nowe przepisy od marca 2017 r.

Przedmiotowy i podmiotowy zakres kontroli organów kontroli podatkowej i celno-skarbowej od powstania Krajowej Administracji Skarbowej.

Właściwość miejscowa organów w zakresie czynności sprawdzających, kontroli podatkowej i celno-skarbowej.

Działalność analityczna jako podstawowa forma kontroli podatników:

Analityczne narzędzia kontroli podatników (JPK, STIR, VIES, KSeF oraz informacje dostępne w Internecie).

Dowody zebrane w toku działalności analitycznej a dalsze postępowanie organów KAS.

Polski Ład - nowe metody działalności analitycznej (kontroli zdalnej) od 2022 r. oraz od 2023 r.:

• zmiany w JPK_V7 od roku 2022: rozszerzenie zakresu niektórych danych, korekta części ewidencyjnej JPK a „czynny żal” - zmiana KKS,
• obowiązek przekazywania cyklicznie ksiąg podatkowych (ksiąg rachunkowych, PKPiR oraz ewidencji przychodów) w strukturach JPK w latach 2024 - 2025,
• zmniejszenie limitu płatności bezgotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami,
• ustanowienie limitu płatności bezgotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami,
• obowiązek zapewnienia płatności bezgotówkowych przez podatników posiadających kasy fiskalne,
• informacja od KAS o transakcjach z nieuczciwym kontrahentem,
• szerszy dostęp do danych z rachunków bankowych podatników.

Faktura ustrukturyzowana wystawiana w KSeF - nowe narzędzie do kontroli podatników od 2022 r.:

• system KSeF jako narzędzie do wystawiania faktur,
• dane faktur ustrukturyzowanych podlegające analizie organów KAS.

Polski Ład - „Zakup Kontrolowany”, czyli nabycie sprawdzające - nowa i często stosowana metoda kontrolowania prawidłowości fiskalizacji:

Procedura dokonania „zakupu kontrolowanego” przez urzędników KAS?

Procedura postępowania z towarem oraz środkami pieniężnymi w ramach „zakupu kontrolowanego”.

Dokumenty towarzyszące czynności „zakupu kontrolowanego”.

Skutki stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku dokonania „zakupu kontrolowanego”.

Kontrola podatkowa oraz celno-skarbowa:

Omówienie przebiegu kontroli celno-skarbowej i kontroli podatkowej:

• wszczęcie kontroli (formy, sposoby, podstawy prawne),
• procedura zawiadamiania o zamiarze wszczęcia kontroli, w tym wyjątki od zawiadomienia,
• czas trwania kontroli celno-skarbowej, a czas trwania kontroli podatkowej.

Elementy kontroli celno-skarbowej i kontroli podatkowej:

• badanie ksiąg podatkowych w tym badania JPK: JPK_FA a JPK_VAT, JPK_FA a JPK_MAG, analiza innych plików JPK,
• inne czynności dowodowe.
• uprawnienia pracowników prowadzących kontrolę.

Najczęściej kontrolowane obszary w trakcie kontroli podatkowej lub celno-skarbowej:

• wydatki jako koszt uzyskania przychodu lub prawo do odliczenia VAT,
• nabywanie usług niematerialnych,
• nieopłatne świadczenia w podatku VAT, PIT i CIT,
• moment powstania obowiązku podatkowego,
• prawo do stosowania stawki VAT 0% przy dostawie towarów (eksport, WDT).

Środki dyscyplinujące podatników w trakcie czynności kontrolnych:

• kary porządkowe - zakres oraz procedura nakładania,
• konsekwencje karno-skarbowe.

Prawa i obowiązki kontrolowanego:

• jakie są prawa podatnika w związku ze wszczęciem kontroli bez zawiadomienia?jak przygotować się do kontroli po otrzymaniu zawiadomienia o planowanej kontroli?
• inicjatywa podatnika w zakresie gromadzenia materiału dowodowego,
• czy organ kontrolny może kierować żądania (wezwania) do pracowników kontrolowanego?
• elementy prawidłowego wezwania oraz sposób doręczenia a konsekwencje dla podatnika - najczęściej popełniane błędy oraz ich pozytywne skutki dla podatników,
• jak reagować w trakcie kontroli na ustne, telefoniczne lub mailowe polecenia kontrolujących?
• obowiązek oraz termin zawiadamiania podatnika o czynnościach dowodowych,
• dostęp podatnika do materiału dowodowego zgromadzonego w trakcie czynności kontrolnych.

Rozstrzygnięcia organu kontroli celno-skarbowej i kontroli podatkowej – protokół, decyzja, wynik, postanowienie.Pełnomocnik w trakcie kontroli:

Pełnomocnik w trakcie kontroli:

• w jakim zakresie pełnomocnik zastępuje kontrolowanego?
• kiedy działanie pełnomocnika jest wyłączone?
• odpowiedzialność pełnomocnika w trakcie kontroli.

Środki zaskarżania rozstrzygnięć i czynności organu kontroli celno-skarbowej i kontroli podatkowej.

Dotkliwe skutki kontroli w związku ze zmianą przepisów ustawy o VAT oraz Ordynacji podatkowej:

• dodatkowe zobowiązanie 100%, 30% lub 20%,
• konsekwencje KKS,
• podwyższone odsetki w podatku VAT do 150%,
• pozbawienie statusu podatnika VAT czynnego.

Możliwość korekty deklaracji i skutki korekty deklaracji:

• odsetki podatkowe podstawowe lub podwyższone,
• dodatkowe zobowiązanie - tzw. sankcja VAT z uwzględnieniem orzecznictwa TSUE oraz zmian od 2023 r. w pakiecie VAT Slim 3,
• możliwe sankcje KKS,brak korekty pokontrolnej: konsekwencje braku korekty pokontrolnej,
• dodatkowe ryzyka wynikające ze sporu z organami podatkowymi - jak ich uniknąć pomimo toczącego się sporu?