Z podatkowego punktu widzenia każde odszkodowanie stanowi przysporzenie majątkowe, rodzące przychód podatkowy. Jednak ustawodawca wprowadził w zakresie niektórych odszkodowań zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych, które wynikają z art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o PIT.

Wypłacone pracownikowi na podstawie ugody sądowej odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, gdyż kwota odszkodowania i zadośćuczynienia wynika z ustaleń zawartych między stronami ugody. Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 3b tej ustawy świadczenie będzie korzystało ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdyż przepis ten wymienia jako wolne od podatku odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie.

Ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy PIT korzysta odszkodowanie mające na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty. Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania (wskazuje na to m.in. pismo z 15.03.2022 r. Dyrektora KiS, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.1192.2021.2.SR).

A więc, odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę jest wolne od podatku PIT, a odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia jest wyłączone ze zwolnienia, czyli opodatkowane. Natomiast, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Wynagrodzenia tego nie można traktować jako odszkodowania za bezprawne rozwiązanie stosunku pracy, które przysługuje na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu pracy.

Kodeks pracy wprowadza wyraźne rozgraniczenie pomiędzy wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy, a odszkodowaniem. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługuje wówczas, gdy orzeczono o przywróceniu do pracy (art. 57 § 1 Kodeksu pracy), natomiast o odszkodowaniu można mówić w sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów, a pracownik nie żąda przywrócenia do pracy (art. 56 § 1 Kodeksu pracy).

A więc, nie można przyjąć, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest tożsame z odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy kodeksu pracy posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik. Zgodnie ze stanowiskami organów podatkowych (m.in. Dyrektor KiS w interpretacji z 15 lipca 22025 r.sygn. 0112-KDIL2-1.4011.552.2025.1.KF) wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy jest świadczeniem związanym bezpośrednio ze stosunkiem pracy. Kwota wypłaconego wynagrodzenia stanowi więc przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.