W przypadku wymiany towaru w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowych, na fakturach dokumentujących zwrot towarów oraz koszty usług związanych z obsługą reklamacji (robocizna, opłaty, koszty transportu) miejscem świadczenia będzie terytorium kraju, zatem to na polskim podatniku będzie spoczywał obowiązek naliczenia podatku od towarów i usług. Natomiast zwrot towarów z reklamacji podatnik zobowiązany jest udokumentować fakturą korygującą. Faktura ta powinna odnosić się do dokonanej uprzednio wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Natomiast w sytuacji wadliwości towaru dostarczonego w ramach WDT przez polskiego podatnika, wywiązywanie się przez producenta z zobowiązań wynikających z gwarancji nie podlega opodatkowaniu jako odrębna czynność podlegająca VAT. Przykładowo, w postanowieniu z 14.04.2005 r., PP1-443/6/05/1 Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Krowodrza stwierdził, iż: " otrzymanie przez spółkę nieodpłatnie od firmy austriackiej, będącej gwarantem, części zamiennych niezbędnych do wykonania naprawy gwarancyjnej (bądź w ramach rękojmi), następnie przekazywanych dealerom, którzy z kolei wydają je konsumentom finalnym nie jest dla spółki wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT); jak i też nie jest odpłatną dostawą towarów na terytorium kraju (np. na rzecz dealerów), a w konsekwencji spółka z tego tytułu nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług (…)" . W wyroku z 25.11.2009 r., III SA/Wa 1148/09, WSA w Warszawie stwierdził, że wymiana towarów na niewadliwe nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu.

W przypadku transakcji pozaunijnych – importu towarów, zgodnie z art. 40 ustawy VAT, gdy kwota podatku została nadpłacona, podatnikowi nie przysługuje zwrot nadpłaconego podatku, jeżeli kwota nadpłaconego w imporcie podatku pomniejszyła kwotę podatku należnego. Przepis ten wyłącza prawo do zwrotu nadpłaconego podatku, czemu towarzyszy zachowanie prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu importu towarów (przykładowo wyrok WSA w Lublinie z 22 kwietnia 2016 r., I SA/Lu 1356/15). Tak więc z art. 40 ustawy VAT wynika uproszczenie polegające na zachowaniu prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu importu towarów w zamian za brak prawa do zwrotu tego podatku. Towarzyszy temu brak obowiązku korygowania złożonych deklaracji VAT, w których podatek z tytułu importu towarów został przez podatników odliczony.

Przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja z dnia 30 stycznia 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.743.2018.1.KB): "opisana procedura wymiany gwarancyjnej elementów urządzeń – niezależnie od faktu braku zwrotu tych elementów przez klientów – jest skutkiem dokonanej uprzednio dostawy urządzeń na rzecz klientów i ściśle związana z tymi urządzeniami. Opisana wymiana elementów urządzeń nie stanowi odrębnej transakcji dostawy towarów na rzecz klientów (spółka nie dokonuje nowej sprzedaży towarów), ponieważ jest ona dokonywana w ramach realizacji umowy sprzedaży tych urządzeń i jest czynnością o charakterze wtórnym w stosunku do pierwotnej czynności ich sprzedaży.

W konsekwencji, skoro w przedmiotowej sprawie w wyniku wydania reklamacyjnego towaru na wymianę nie dochodzi do odrębnej dostawy towarów, to brak jest podstaw do uznania przedmiotowego wydania towarów za nieodpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2 ustawy i opodatkowania jej podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT. A zatem czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

To polski podatnik jako nabywca musi udowodnić z jakiego powodu zgłasza reklamację do producenta/sprzedawcy, udokumentować fakt jej pozytywnego rozpatrzenia i na tej podstawie właściwie wykazać w swoich księgach podatkowych na podstawie otrzymanych dokumentów.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy