29.06.2015 r.
10 min

Opłaty urzędowe, sporządzanie kopii dokumentów w Starostwie Powiatowym a VAT

Ekspert KIP

Skopiuj link
29.06.2015r.
10 min

W dniu 24 maja 2011 r. z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Powiat wykonujący następujące czynności, za które pobierane są opłaty:

  • za czynności wykonywane przez Wydział Architektury i Budownictwa. Są to opłaty za wydanie dziennika budowy. Wymieniona opłata zaliczana jest do usług w zakresie administracji publicznej i traktuje ją w rejestrze VAT jako opłatę ze stawką zwolnioną.
  • za czynności wykonywane przez Wydział Komunikacji i Transportu. Są to opłaty za prawo jazdy, za kartę pojazdu, wydanie dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych, wydanie pozwolenia czasowego itp. Wymienione opłaty zaliczane są do usług w zakresie administracji publicznej i ujmowane są w rejestrze VAT, jako opłaty ze stawką zwolnioną.
  • za czynności wykonywane przez Wydział Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Są opłaty za wydanie kart wędkarskich i wyszukanie informacji o środowisku. Wymienione opłaty zaliczane są do usług w zakresie administracji publicznej i wykazywane w rejestrze VAT jako opłaty ze stawką zwolnioną.
  • za czynności wykonywane przez Wydział Geodezji Kartografii i Gospodarki Nieruchomościami pobierane są opłaty za usługi geodezyjne (wykonywanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego). Za wymienione czynności Starostwo wystawia faktury VAT ze stawką podatku zwolnioną (PKWiU 75 ).

Ponadto dodatkowo w Wydziale Geodezji i Kartografii pobierane są opłaty związane ze sporządzaniem kopii informacji i materiałów udostępnianych z powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego na podstawie Zarządzenia Starosty, które określa wysokość opłat za wykonywanie prac reprodukcyjnych, kopii kserograficznych, drobnych prac kreślarskich, skanowania i plotowania dokumentów związanych z udostępnianiem informacji z Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego. Usługi te są fakturowane ze stawką podatku zwolnioną (PKWiU 75).

Powiat zadał pytania, czy opłaty za wydanie dziennika budowy, opłaty komunikacyjne, opłaty za kartę wędkarską i udzielenie informacji o środowisku oraz opłaty geodezyjne są zwolnione od podatku od towarów i usług, czy też nie podlegają temu podatkowi i nie należy ich wykazywać w deklaracji VAT-7, oraz czy sporządzenie kopii dokumentów, znajdujących się w zasobie geodezyjnym i kartograficznym, które jest czynnością nierozerwalnie związaną z udostępnianiem zasobu, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Powiatu ww. ww. czynności nie podlegają ustawie o VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 11 sierpnia 2011 r. nr IPTPP3/443-37/11-2/IB uznał stanowisko Powiatu za prawidłowe.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zmienił z urzędu ww. interpretację stwierdzając, że jest ona:

  • prawidłowa w zakresie braku opodatkowania czynności polegających na wydawaniu dziennika budowy, praw jazdy, kart pojazdu, dowodów rejestracyjnych i tablic rejestracyjnych oraz pozwoleń czasowych, kart wędkarskich oraz wyszukiwaniu informacji o środowisku i wykonywaniu wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego.
  • nieprawidłowa w zakresie obowiązku wystawiania rachunku do przedmiotowych czynności, a także w zakresie opodatkowania pobieranych opłat za sporządzenie kopii dokumentów znajdujących się w zasobie geodezyjnym i kartograficznym.

Minister Finansów wskazał, że zgodnie z art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z opisu sprawy wynika, że Starosta, jako organ władzy publicznej wykonuje czynności polegające na wydawaniu dziennika budowy, praw jazdy, kart pojazdu, dowodów rejestracyjnych i tablic rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, kart wędkarskich, oraz wyszukiwaniu informacji o środowisku i wykonywaniu wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego.

Opłaty za wymienione czynności mają charakter danin publicznych w rozumieniu art. 217 Konstytucji RP. Opłaty te zostały bowiem nałożone ustawą i mają charakter powszechnych, jednostronnie ustalanych świadczeń pieniężnych, od których wniesienia uzależnione jest dopiero świadczenie organów władzy publicznej. Nałożenie tych opłat ma charakter czynności z zakresu administracji publicznej i poddane jest kontroli sądownictwa administracyjnego. Opłaty te są świadczeniami pieniężnymi o charakterze przymusowym. Obowiązek zapłaty spoczywa na wszystkich podmiotach prowadzących działalność, z którą związany jest obowiązek wniesienia opłaty. Realizacja tego obowiązku nie zależy od woli podmiotu korzystającego. Strony nie mają swobody kształtowania treści stosunku prawnego, w szczególności co do wysokości opłaty, ewentualnego jej obniżenia lub odstąpienia od niej oraz terminu zapłaty. Z tytułu wykonywania ww. czynności starosta nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Podatnik nie ma obowiązku wystawienia rachunku, jeżeli żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 87 § 4 Ordynacji podatkowej).

Z powyższych przepisów wynika obowiązek dokumentowania rachunkiem dokonania sprzedaży lub wykonania usługi przez podatników prowadzących działalność gospodarczą na żądanie kupującego lub usługobiorcy.

Przepis art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej definiuje działalność gospodarczą jako każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do przedsiębiorców.

Mając powyższe na uwadze opłaty za czynności Starostwa Powiatowego polegające na wydawaniu dziennika budowy, praw jazdy, kart pojazdu, dowodów rejestracyjnych i tablic rejestracyjnych, pozwoleń czasowych, kart wędkarskich, oraz wyszukiwaniu informacji o środowisku i wykonywaniu wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego pobierane na podstawie ww. rozporządzeń nie są wykonywane w ramach działalności gospodarczej, a tym samym nie mogą być dokumentowane rachunkami w rozumieniu art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r. w związku z art. 3 pkt 9 tej ustawy.

W przedstawionym stanie faktycznym Powiat wskazał również, iż w Wydziale Geodezji i Kartografii są pobierane opłaty związane ze sporządzaniem kopii informacji i materiałów udostępnianych z powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Jednym z elementów wynikowych prac geodezyjnych i kartograficznych są opracowania kartograficzne (mapy), które są wykonywane w kilku egzemplarzach.

Koszty sporządzenia kopii naliczane są zgodnie z zarządzeniem starosty. Ponieważ integralną częścią wykonywanych prac geodezyjnych i kartograficznych są prace wynikowe, które określają odrębne przepisy, to również integralną częścią jest wykonanie reprodukcji tych prac wynikowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dokumenty z zasobu geodezyjnego kartograficznego stanowią podstawę do wykonywania reprodukcji jako prac wynikowych, nie mogą być udostępniane jednostkom wykonawstwa geodezyjnego na zewnątrz, w związku z powyższym brak jest możliwości wykonania reprodukcji map w innych punktach usługowych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, iż ponieważ wysokość opłat za sporządzanie kopii przedmiotowych dokumentacji nie wynika z przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, ani z przepisów rozporządzeń wykonawczych, lecz jest ustalona zgodnie z Zarządzeniem Starosty, tym samym stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Stwierdzić należy, iż rozróżnienia wymagają czynności, za które opłaty zostały ustalone w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 19 lutego 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności geodezyjne i kartograficzne oraz udzielanie informacji a także za wykonanie wyrysów i wypisów z operatu ewidencyjnego i dodatkowe czynności techniczne, np. sporządzanie kopii. Te ostatnie nie mieszczą się w zakresie zadań ustawowych Starosty. Natomiast pobierane opłaty za dodatkowe czynności techniczne, np. za sporządzanie kopii informacji i materiałów udostępnianych z powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego nie mieszczą się w zakresie zadań ustawowych Starosty, co oznacza, że stosunki łączące Starostę ze zleceniodawcami mają charakter cywilnoprawny.

Czynności te nie mogą korzystać ze zwolnienia określonego w § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz.392 ze zm.), gdyż zwolnienie to dotyczy czynności innych niż mające charakter cywilnoprawny.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że sporządzanie przedmiotowych kopii, stanowiące czynności techniczne, wykracza poza zakres obowiązków ustawowych i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług, wg podstawowej stawki VAT w wysokości 23%, gdyż w tym zakresie Powiat działa w charakterze podatnika.