Odliczanie VAT z faktur VAT RR bez dochowania wydłużonego terminu płatności

Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która zajmuje się produkcją mrożonej żywności, w szczególności frytek ziemniaczanych. Spółka dokonuje zakupu ziemniaków od rolników ryczałtowych. Nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną i jest dokumentowane poprzez wystawienie faktur VAT RR. Zapłata za nabyte produkty rolne następuje na wskazany przez sprzedającego numer rachunku bankowego, w tytule przelewu wpisywany jest tylko numer faktury VAT RR. Zapłata należności za produkty rolne jest w kwocie brutto zawierającej kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, wynikającą z faktury VAT RR. Istnieją przypadki jednak, że Spółka uiszcza należności względem rolnika z opóźnieniem, to jest po umówionym terminie płatności wynikającym z umowy lub wystawionej faktury VAT RR.

Spółka zadała pytania, czy ma prawo podwyższyć podatek naliczony o zryczałtowany zwrot podatku w miesiącu dokonania zapłaty pomimo przekroczenia terminu wynikającego z umowy z rolnikiem ryczałtowym oraz czy w przypadku wpisania w tytule przelewu jedynie numeru faktury VAT RR bez podania daty faktury VAT RR ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku wykazanego w fakturze VAT RR.

Zdaniem Spółki zryczałtowany zwrot podatku (wynikający z faktur VAT RR) zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego w miesiącu dokonania zapłaty, pomimo faktu zapłaty zobowiązania po terminie określonym w umowie z rolnikiem ryczałtowym. Ponadto zdaniem Spółki, w przypadku wpisania w tytule przelewu tylko numeru faktury VAT RR (brak daty wystawienia faktury VAT RR) ma prawo do zwiększenia podatku naliczonego o kwotę zryczałtowanego zwrotu wynikającego z faktury VAT RR w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty za produkty rolne.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Spółki za prawidłowe. Organ wskazał, że na mocy art. 116 ust. 1 ustawy o VAT podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Treść art. 116 ust. 6 wskazuje, że zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

1. nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;
2. zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;
3. w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.

Zgodnie z powołanym wyżej przepisem art. 116 ust. 6 ustawy o VAT nabywca produktów rolnych ma prawo do zwiększenia podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty.

Ciężarem mechanizmu „zryczałtowanego zwrotu podatku” dla rolników ryczałtowych obarczono przede wszystkim podmioty nabywające produkty rolne lub usługi rolnicze od tych rolników bezpośrednio, przede wszystkim: punkty skupu, hurtownie, przetwórnie, niektóre sklepy itp. Ponadto na nabywającego od rolnika ryczałtowego produkty rolne (usługi rolnicze), a nie na tego rolnika nałożono obowiązek udokumentowania tej transakcji dostawy (usługi). Podatnik omawianego podatku bowiem, nabywający te produkty, rozliczając podatek, ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą zakup tych produktów, oznaczoną jako „Faktura VAT RR”. Aby jednak powyższe obowiązki nałożone na tych podatników były dla nich neutralne, w art. 116 ust. 6 omawianej ustawy przewidziano możliwość odzyskania z urzędu skarbowego kwoty podatku zryczałtowanego zapłaconego rolnikom, przy spełnieniu warunków podanych w tym przepisie.

Przedstawione powyżej przepisy ustawy o VAT przewidują, że zapłata na rachunek rolnika ryczałtowego powinna nastąpić w terminie 14 dni licząc od dnia zakupu. Istnieje możliwość zastrzeżenia w umowie, że termin płatności zostanie wydłużony. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie określają wprawdzie ścisłych ram dla udokumentowania takiej umowy, jednak z całą pewnością dla celów dowodowych powinna to być umowa zawarta w formie pisemnej i to już w momencie wystawienia faktury VAT RR, bądź też po wystawieniu faktury VAT RR, ale przed upływem terminu 14-dniowego ustawowego terminu płatności. Jeśli bowiem nabywca produktów, przed upływem ustawowego terminu płatności, nie zawrze z rolnikiem umowy na wydłużony termin płatności, to należy uznać, że obowiązuje go ustawowy termin płatności.

Określony w przepisie art. 116 ust. 6 ustawy, mechanizm prawa do odliczenia przez podatników wypłaconych kwot zryczałtowanej rekompensaty rolnikom ryczałtowym jest wyrazem zasady neutralności wypłacanych kwot dla kontrahentów rolników ryczałtowych. W zakresie, w jakim nabywane produkty lub usługi służą działalności uprawniającej podatnika do odliczenia podatku naliczonego, kwoty wypłaconej zryczałtowanej rekompensaty nie mogą być ciężarem, w sensie ekonomicznym, dla podatników.

Na tle przedstawionego opisu sprawy, biorąc pod uwagę cytowane przepisy prawa stwierdzić należy, iż fakt uiszczenia przez Spółkę należności względem rolnika ryczałtowego z opóźnieniem, to jest po umówionym terminie płatności wynikającym z umowy z rolnikiem ryczałtowym, nie pozbawia Spółki (nabywcy produktów rolnych od rolnika ryczałtowego) prawa do podwyższenia kwoty podatku naliczonego.

A zatem Spółka, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, może zwiększyć kwotę podatku naliczonego o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, w rozliczeniu na okres rozliczeniowy, w którym dokonał zapłaty rolnikowi ryczałtowemu. Przy czym należy nadmienić, że zgodnie z art. 116 ust. 6 ustawy o VAT winny być spełnione pozostałe dwa warunki określone w: punkcie 1 tj. związek nabytych produktów rolnych ze sprzedażą opodatkowaną oraz posiadanie dokumentów spełniających warunki określone w punkcie 3.

Tym samym stanowisko Spółki, że zryczałtowany zwrot podatku (wynikający z faktur VAT RR) zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego w miesiącu dokonania zapłaty, pomimo faktu zapłaty zobowiązania po terminie określonym w umowie z rolnikiem ryczałtowym – jest prawidłowe.

Ponadto Spółka powzięła wątpliwość czy w przypadku wpisania w tytule przelewu jedynie numeru faktury VAT RR bez podania daty faktury VAT RR ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego o zryczałtowany zwrot podatku wykazanego w fakturze VAT RR.

Dane konieczne na „Fakturze VAT RR” określone zostały w powołanym wyżej art. 116 ust. 2 i ust. 3 ustawy o VAT

Stosownie do art. 116 ust. 7 ustawy – za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.

Celem regulacji zawartej w powyższym przepisie jest powiązanie zapłaty dokonywanej przez podatnika z konkretną transakcją zakupu produktów rolnych. Dla osiągnięcia tego celu wprowadzono wymóg, aby w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty zostały podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej zakup produktów rolnych.

Należy również podkreślić, że celem faktury oraz dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty jest w tym przypadku przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego, a dodatkowo – dla nabywcy produktów rolnych – potwierdzenie prawa do powiększenia kwoty podatku naliczonego uprawniającej do obniżenia kwoty podatku należnego.

W świetle cytowanego wyżej art. 116 ust. 6 pkt 3 ustawy o VAT, w tytule przelewu powinien znajdować się numer i data wystawienia właściwej dla zakupu faktury VAT RR.

Należy mieć na uwadze to, że celem tej regulacji było powiązanie zapłaty dokonywanej przez podatnika VAT na rachunek rolnika ryczałtowego z konkretną transakcją zakupu produktów rolnych. Dla osiągnięcia tego celu wprowadzono wymóg, by w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty zostały podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej zakup produktów rolnych.

Numer faktury jest daną charakterystyczną, która wskazuje jasno dokument, na podstawie którego została uregulowana płatność. Jeśli w tytule przelewu nie znalazły się dane faktury, można jeszcze zachować prawo od odliczenia, o ile na fakturze zostanie zamieszczona adnotacja, zawierająca dane identyfikacyjne potwierdzenia przelewu (wpłaty).

Z opisu sprawy wynika, że zapłata za nabyte produkty rolne następuje na wskazany przez sprzedającego numer rachunku bankowego, w tytule przelewu wpisywany jest tylko numer faktury VAT RR.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności, gdzie w tytule przelewu wpisywany jest numer faktury VAT RR, to należy stwierdzić, że w opisanym stanie faktycznym można przyporządkować każdy dokonany przelew na rzecz rolnika ryczałtowego do konkretnej transakcji zakupu. Zatem brak spełnienia wymogu podania daty faktury VAT RR nie pozbawia Spółki prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Tym samym stanowisko zawarte we wniosku o interpretację jest prawidłowe.

oprac.: Wojciech Zajączkowski