Nowa ustawa o ochronie praw konsumenta – zmiany dotyczące umów z konsumentem

Ustawa ma ujednolicić i doprecyzować przepisy dotyczące umów konsumenckich zawieranych w lokalu przedsiębiorstwa, poza nim oraz na odległość w zakresie obowiązków informacyjnych, wymogów formalnych związanych z zawieraniem takich umów oraz prawa odstąpienia od nich. Poza tym, reguluje ona reżim odpowiedzialności sprzedawcy za jakość rzeczy sprzedanej. Zaznaczyć przy tym należy, że zmianie ulegnie sama definicja pojęcia „konsument” i obejmować ona będzie również osoby fizyczne, które nabywają towar lub usługę zarówno do celów związanych jak i nie z prowadzoną działalnością gospodarczą, o ile ten drugi cel ma charakter przeważający. A zatem, na ochronę wynikającą z przepisów konsumenckich powołać się będą mogli również przedsiębiorcy używający towaru bądź korzystający z usługi w celach mieszanych (prywatnych i zawodowych), jeśli użytek prywatny dominuje.

Projekt ustawy przewiduje między innymi obowiązek uzyskania przez przedsiębiorcę wyraźnej zgody konsumenta na wszelkie dodatkowe płatności oraz zakaz pobierania od konsumenta, który kontaktuje się z przedsiębiorcą w sprawie zawartej umowy, korzystając z przeznaczonego przez przedsiębiorcę do tego celu numeru telefonu, opłat wyższych niż za zwykłe połączenie telefoniczne. Nie odnosi się on jednak do drobnych umów życia codziennego. W przypadku umów zawieranych na odległość za pomocą telefonu nałożono natomiast na przedsiębiorcę obowiązek potwierdzenia konsumentowi treści proponowanej umowy, na papierze lub innym trwałym nośniku.

Kwestią budzącą szczególne kontrowersje jest wydłużenie terminu na wykonanie prawa do odstąpienia od umowy (w przypadku umów zawieranych poza lokalem lub na odległość) z 10 do 14 dni. Nowe przepisy definiować będą precyzyjnie początek biegu tego terminu dla różnych rodzajów umów, szczegółowo określać skutki odstąpienia od umowy, w szczególnie w zakresie ponoszenia kosztów, a nadto zawierać wyczerpującą listę sytuacji, w których prawo odstąpienia od umowy nie przysługuje. Takie uporządkowanie regulacji dotyczących odstąpienia od umowy niewątpliwie przyczyni się do rozwiania istniejących w tym zakresie wątpliwości. Załącznikami do ustawy są również wzory odstąpienia od umowy oraz informacji dla konsumenta o takim prawie. Inną ze zmian, pogarszającą sytuację przedsiębiorcy, jest przeniesienie na sprzedawcę – w sytuacji sprzedaży wysyłkowej – ryzyka przypadkowej utraty lub zniszczenia rzeczy jeżeli zastrzeżono w umowie, że rzecz ma zostać dostarczona do miejsca zamieszkania konsumenta.
Inną istotną zmianą będzie ujednolicenie zasad odpowiedzialności sprzedawcy za wady rzeczy wobec przedsiębiorców i konsumentów, poprzez wprowadzenie odpowiednich zmian do Kodeksu cywilnego, przy czym definicja wady fizycznej uwzględniać będzie przyjętą w dyrektywie o sprzedaży konsumenckiej konstrukcję niezgodności towaru z umową.

Nowa ustawa o ochronie praw konsumentów na wejść w życie w terminie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.  Do umów zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy natomiast stosować  się będzie przepisy dotychczasowe. Wobec rozległości zmian, jakie wprowadzają nowe przepisy, przedsiębiorcy niewątpliwie powinni podjąć kroki zmierzające do dostosowania ich regulaminów i praktyk odpowiednio wcześniej, aby nie dać się zaskoczyć dynamicznie zmieniającemu się prawu.

Aneta Wilk