Jednak, już zmiana faktur wystawionych na konsumenta mającego siedzibę w innym kraju UE, do zaewidencjonowanych wcześniej transakcji w kasie rejestrującej, opodatkowanych stawką 23% na faktury dla odbiorcy zarejestrowanego jako podatnik VAT UE ze stawką 0% jest niedopuszczalna. W przypadku dokonania takiej zmiany grozi podatnikowi sankcja przewidziana przepisem art. 106b ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przykładowo, podatnik dostarczył wyroby dla odbiorcy z siedzibą w Niemczech, będącego podatnikiem VAT UE, na zasadach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. W kolejnym roku odbiorca ten złożył dwa zamówienia jako konsument, zaznaczając to jednoznacznie w tych zamówieniach. W związku z tym dostawa została zafakturowana ze stawką 23% i zaewidencjonowana w kasie rejestrującej. Otrzymanie faktur do paragonów zostało potwierdzone przez klienta. Zapłata za faktury dokonana została z innego konta niż w przypadku zamówień WDT. Po upływie kilku miesięcy klient wyraził życzenie zmiany faktur na WDT i zażądał zwrotu zapłaconego przezeń podatku VAT.

Aby podatnik mógł skorygować wystawioną fakturę (zmiana stawki podatku VAT z 23% na 0%), w pierwszej kolejności musiałby rozpoznać opisaną sprzedaż jako WDT, która przy spełnieniu warunków określonych w art. 42 jest opodatkowana stawką VAT w wysokości 0%. Przy czym, jeśli, w momencie dostawy nabywca nie występował jako podmiot wymieniony w art. 13 ust. 2 ustawy, to transakcja ta nie może być uzna za WDT. W konsekwencji nie może być ona opodatkowana stawką VAT 0%. Co za tym idzie brak jest podstaw do korekty wystawionej faktury (stanowisko zaprezentowane m.in. w interpretacji z dnia 12 kwietnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.51.2023.2.MW).

Na mocy art. 106b ust. 5 ustawy o VAT w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, potwierdzonej paragonem fiskalnym, fakturę na rzecz podatnika VAT lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający tę sprzedaż zawiera numer, za pomocą którego nabywca jest zidentyfikowany na potrzeby VAT/podatku od wartości dodanej. Jeżeli podatnik wystawi fakturę z naruszeniem tej regulacji, organ podatkowy ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze (art. 106b ust. 6 ustawy o VAT).

Art. 106b ust. 5 ustawy o VAT dotyczy zarówno polskich podatników VAT, jak i podatników podatku od wartości dodanej, a więc kontrahentów z UE prowadzących działalność gospodarczą (m.in. interpretacja KIS z 14.07.2022 r., 0114-KDIP1-3.4012.176.2022.1.JG). Muszą oni podać swój identyfikator podatkowy do paragonu fiskalnego, jeżeli chcą następnie otrzymać fakturę. Dodatkowo do zastosowania stawki 0% trzeba spełnić wówczas wymogi w zakresie rejestracji do VAT UE i posiadać dowody przemieszczenia towaru na rzecz nabywcy.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy