Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Natomiast w świetle art. 17 ust. 3 ustawy o VAT przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.
Z powyższych przepisów wynika, że import usług występuje u podatników podatku VAT (zarówno czynnych, jak i zwolnionych od podatku) oraz u osób prawnych niebędących podatnikami, zarejestrowanych jako podatnik VAT UE, które nabywają usługi do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT.
Jednakże status nabywcy nie jest wystarczający do tego, aby nabywana usługa stanowiła u usługobiorcy import usług. Jak bowiem wynika z art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy usługa winna być świadczona przez usługodawcę nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Co oznacza, że usługodawcą musi być zagraniczny podmiot. Ponadto konieczne jest, aby miejscem świadczenia świadczonej usługi, czyli miejscem powstania obowiązku podatkowego nabywanej usługi, było terytorium kraju. Warunek ten jest niezbędny, bowiem w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Tak więc jedynie usługi świadczone na terytorium kraju, których miejsce świadczenia ustala się na podstawie art. 28b-28o ustawy o VAT mogą stanowić u nabywcy import usługi.
Podsumujmy:
Import usługi może wystąpić jedynie wtedy, gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki łącznie:
- usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, bądź nabywcą usługi jest osoba prawna niebędąca podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, która nabywa usługi do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT;
- usługodawcą usługi jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju;
- miejscem świadczenia (miejscem powstania obowiązku podatkowego) nabywanej przez usługobiorcę usługi jest terytorium kraju.
Ostatnim warunkiem, który musi być spełniony łącznie ze wskazanymi wyżej jest, aby zobowiązany do rozliczenia transakcji nabycia usługi był polski podmiot. Samo nabycie usługi od zagranicznego podatnika nie przesądza bowiem o tym, że u polskiego nabywcy występuje import usługi. Potwierdza to przepis art. 17 ust. 3a ustawy o VAT zgodnie z którym przepisu ust. 1 pkt 4 nie stosuje się do świadczenia przez podmiot zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 usług, do których ma zastosowanie art. 28e. Z przepisu tego wynika, że nie powstaje import usług u polskich nabywców, w sytuacji gdy nabywane są przez nich usługi związane z nieruchomościami, a świadczącym te usługi jest podmiot zagraniczny, który został zarejestrowany jako podatnik VAT na terytorium kraju zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy o VAT. W takiej wyjątkowej sytuacji pomimo spełnienia trzech pierwszych warunków nie powstaje import usługi, a zobowiązanym do rozliczenia podatku będzie zagraniczny usługodawca. Powyższe potwierdza konieczność spełnienia również ostatniego z podanych warunków odnoszącego się do zobowiązania polskiego podmiotu do rozliczenia w ewidencji i deklaracji podatkowej nabytej usługi jako importu usługi.
Przy rozpatrywaniu kwestii importu usługi nie należy zapominać o treści art. 17 ust. 1a ustawy o VAT, w myśl którego import usług powstaje również w przypadku, gdy usługodawca posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy, jeżeli usługodawca posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach. Przepis ten, na zasadzie wyjątku, wskazuje na wystąpienie importu usługi u podatników, którzy nabywają usługi od usługodawców, którzy posiadają stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej nie uczestniczy w tych transakcjach.
Zobacz szkolenie: