Nadmierne finansowanie podmiotów gospodarczych długiem zostało zidentyfikowane przez organy podatkowe jako jeden z bardziej powszechnych mechanizmów unikania przez podatników opodatkowania podatkiem dochodowym, zaistniała więc konieczność wprowadzenia skutecznych instrumentów przeciwdziałających temu zjawisku. Nadmierne finansowanie długiem jest uznawane za jeden ze sposobów optymalizacji podatkowej, szczególnie w przypadku podmiotów działających w dużych grupach kapitałowych.

Grupowe gwarancje, czy nawet sam fakt przynależności do grupy, pozwala na zaciąganie znacznie większego zadłużenia, czy ustalanie warunków umów (np. leasingowych) w warunkach niedostępnych małym, indywidualnym podmiotom.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 15c wdrożyła do polskiego systemu podatkowego ograniczenia kosztowe wynikające z Dyrektywy ATAD. Przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych. Do wszystkich kosztów finansowania dłużnego wlicza się płatności, które związane są z korzystaniem z udostępnionych przez inny podmiot środków. Są to odsetki, opłaty, prowizje, premie, różnice kursowe, części odsetkowe rat leasingowych czy też kary i opłaty za opóźnienie w spłacie. Tym samym również koszty zabezpieczenia zobowiązań (w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych) powinny wykazywać związek z korzystaniem z udostępnionych przez inny podmiot środków, aby mogły zostać uznane za koszty finansowania dłużnego.

Przykładowo, usługa cash-poolingu będzie wiązała się z naliczaniem przez bank odsetek należnych między uczestnikami oraz koordynatorem z tytułu wzajemnych zobowiązań, , koszty odsetkowe poniesione przez podatnika i związane z uzyskaniem środków finansowych w ramach umowy, w tym odsetki od pożyczek udzielanych będą podlegały ograniczeniom przewidzianym w art. 15c ustawy CIT (m.in. Dyrektor KiS w interpretacji z 21 lutego 2020 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.654.2019.1.BJ).

W przypadku leasingu, wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów powinny podlegać jedynie płatności w części odsetkowej z tytułu leasingu finansowego (jako forma finansowania), a nie leasingu operacyjnego (jako forma odpłatnego udostępnienia przedmiotu leasingu). Potwierdził to Dyrektor KiS w interpretacji z 16 października 2024 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.136.2024.9.MF. Wskazując, że opłaty ponoszone za użytkowanie aktywów na podstawie umowy kwalifikowanej jako leasing operacyjny, na podstawie art. 17b ustawy o CIT, nie stanowią kosztów finansowania dłużnego, a co za tym idzie nie podlegają one ograniczeniom wynikającym z art. 15c ustawy o CIT.

W przypadku spółek działających w specjalnych strefach ekonomicznych Dyrektor KiS w interpretacji z dnia 28 października 2024 r. sygn. 0111-KDIB1-3.4010.440.2023.8.PC, na potrzeby art. 15c ust. 1 ustawy o CIT, stwierdził, że spółka taka powinna uwzględniać wyłącznie przychody oraz koszty uzyskania przychodów z działalności opodatkowanej podatkiem CIT na zasadach ogólnych (bez przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów z których dochód podlega zwolnieniu podatkowemu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT), a w konsekwencji przepis art. 15c ustawy o CIT nie ma zastosowania do kosztów ujętych w wyniku podatkowym z działalności podlegającej przedmiotowemu zwolnieniu.