Powyższy przepis jest konsekwencją art. 220a dyrektywy Rady 2010/45/UE zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania. Wynika z niego, że podatnicy od 1 stycznia 2013 r. przy sprzedaży na rzecz podatników VAT mogą wystawiać faktury uproszczone które nie muszą zawierać wszystkich danych nabywcy, które co do zasady na fakturach muszą być umieszczane. Nie ma konieczności wskazywania na nich nazwy nabywcy, jak i jego adresu. Faktura taka musi jednak zawierać numer identyfikacji podatkowej nabywcy – NIP. Faktura taka nie musi również zawierać:
- miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług;
- ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto);
- wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto);
- stawki podatku;
- sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
- kwoty podatku, od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.
Brak ww. danych na fakturze uproszczonej jest warunkowany podaniem na fakturze danych pozwalających określić dla poszczególnych stawek podatku kwoty podatku.
Intencją ustawodawcy jest, aby pomimo braku kwoty podatku zawartej na fakturze kwotę podatku dało się określić na podstawie innych danych np. nazwy świadczonej usługi, czy dostarczanego towaru. Wyliczenie podatku dokonywane byłoby rachunkiem „w stu”. Takie określenie kwoty podatku powinno, co do zasady, dawać możliwość nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury.
Jednakże pomimo zgodności ww. przepisu rozporządzenia z art. 220a ww. dyrektywy, brzmienie § 5 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia jest nieprzystające do art. 86 ust 2 pkt 1 lit a ustawy o VAT. Bowiem w myśl tego przepisu kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Przepis ten wskazuje, że kwota podatku naliczonego powinna być określona na fakturach. Natomiast na fakturze uproszczonej kwota podatku naliczonego nie jest określona, lecz będzie dawała się określić poprzez jej wyliczenie rachunkiem „w stu”. Pobieżna analiza tych przepisów wskazuje, że są one do siebie nieprzystające. Na podstawie art. 86 ust. 2 można by dowodzić, że podatnik nie może dokonać odliczenia podatku z takiej faktury, bowiem kwota podatku nie jest określona. Można co prawda kwotę tę obliczyć – określić, lecz sama w sobie nie jest określona. Oczywiście można by w celu uzyskania prawa do odliczenia podatku powoływać się bezpośrednio na art. 168 dyrektywy 2006/112/WE.
Ministerstwo Finansów w broszurze informacyjnej dotyczącej fakturowania wskazuje, że: „faktura uproszczona daje nabywcy towarów i usług prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu transakcji, które są dokumentowane tą fakturą”. Jednakże z informacji pochodzących od podatników można usłyszeć, że aparat skarbowy jest zdania, że kwota podatku, która nie została określona na fakturze uproszczonej nie jest kwotą podatku naliczonego. W takiej sytuacji można dokonać odliczenia podatku z faktury uproszczonej powołując się bezpośrednio na ww. przepis dyrektywy, bądź też uznać, że kwota wydatku może być w całości zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.
W myśl § 5 ust. 5 ww. rozporządzenia faktury uproszczone nie mogą być wystawiane w przypadku:
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
- sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz na terytorium kraju,
- w przypadku gdy faktura wystawiana jest na żądanie osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej,
- dostawy towarów i świadczenia usług na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, dla których osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca.
W obecnych przepisach paragon nie może być uznany za fakturę uproszczoną. Stan prawny zostanie jednak istotnie zmodyfikowany od 1 stycznia 2014 r. Od tego dnia będzie obowiązywać oczekujący na wejście w życie przepis art. 106h ust. 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisu ust. 1 nie stosuje się (brak obowiązku dołączania paragonu do kopii faktury) w przypadku, gdy paragon został uznany za fakturę wystawioną zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 3. Z przepisu tego wynika, że od 2014 r. paragon (jeżeli będzie posiadał NIP nabywcy) będzie mógł być uznany za fakturę uproszczoną (oczywiście z zastrzeżeniem, że nie będzie on wystawiony na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej). Należy zauważyć, że obowiązujące od 1 kwietnia rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013, poz. 363) w § 8 ust. 1 pkt 17 zawiera przepis, zgodnie z którym paragon fiskalny zawiera co najmniej numer identyfikacji podatkowej nabywcy (NIP nabywcy) – na żądanie nabywcy. Jest to właśnie przepis, który od 2014 r. będzie dawał możliwość sprzedawcom wydawanie paragonu z NIP nabywcy pełniącego funkcję faktury uproszczonej, zamiast odrębnego wydawania faktury kupującemu (oczywiście o ile kwota transakcji nie przekroczy 450 zł brutto). Należy również wskazać, że nabyte przed 31 marca 2013 r. kasy rejestrujące nie będą musiały spełniać wymogu podawania NIP na paragonie również po terminie 30 września 2013 r. (termin wskazany w § 37 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących).
Dodatkowo podkreślenia wymaga, że możliwość wystawienia faktury uproszczonej w przypadku transakcji o wartości do 450 zł (lub 100 euro) nie oznacza, że nie można wystawiać w takiej sytuacji faktury zawierającej pełną ilość danych. Natomiast kwestia wystawiania lub też nie faktury uproszczonej leży wyłącznie w gestii sprzedawcy.
Zobacz szkolenia: