Dopłaty mogą być wnoszone w związku z czasowymi trudnościami finansowymi spółki, potrzebą jej dokapitalizowania, koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów inwestycyjnych itp. Dopłaty powiększają majątek spółki i mogą być przewidziane w pierwotnej umowie spółki, bądź umowie zmienionej Dopłata wnoszona przez wspólników może też być przeznaczona na pokrycie straty z lat ubiegłych, również, jeśli powstała w okresie przed wyborem estońskiego CIT. W art. 28m ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy CIT została wskazana okoliczność pokrycia straty sprzed stosowania estońskiego CIT, jednak chodzi konkretnie o przypadek wykorzystania na ten cel zysku wypracowanego w okresie estońskiego CIT. Stąd, jeżeli strata taka została pokryta z kapitału zapasowego, ale utworzonego z dopłat udziałowców, a nie z zysku to nie występuje w związku z tym dochód opodatkowany estońskim CIT.

Natomiast, przychodami wspólnika z tytułu świadczeń otrzymywanych ze spółki, których wypłata powoduje powstanie w spółce dochodu do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek są przychody otrzymane z tytułu zwrotu dopłat wniesionych do spółki, zgodnie z odrębnymi przepisami, będące nadwyżką zwróconej dopłaty wniesionej do spółki ponad kwotę wniesionej dopłaty. Dopłaty mają charakter jedynie potencjalnie zwrotny. Z ustawowej konstrukcji dopłat nie wynika obowiązek ich zwrotu wspólnikom. Nawet jeśli nie są one wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym, spółka nie musi zwracać dopłat.

Zgodnie z art. 228 pkt 5 kodeksu spółek handlowych podstawą do przeprowadzenia zwrotu dopłat jest uchwała wspólników. Prawo do zwrotu dopłat jest prawem majątkowym ściśle związanym z faktem posiadania statusu wspólnika. W przypadku zbycia udziałów przez wspólnika, który wniósł dopłaty do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prawo do otrzymania zwrotu wniesionych dopłat przechodzi na nabywcę udziałów, jako sukcesora zbywcy.

Zgodnie z art. 36 ust. 2e ustawy o rachunkowości – w razie powzięcia uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością określającej termin i wysokość dopłat, równowartość dopłat ujmuje się w odrębnej pozycji pasywów bilansu (kapitał rezerwowy z dopłat wspólników) i wykazuje się jako składnik kapitału własnego dopóty, dopóki ten nie zostanie użyty w sposób uzasadniający jego odpisanie; uchwalone, lecz niewniesione dopłaty wykazuje się w dodatkowej pozycji kapitałów własnych "Należne dopłaty na poczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna)".

Wnoszone dopłaty niezależnie od sposobu opodatkowania podatkiem dochodowym w spółce są objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5%. Obowiązek podatkowy w PCC powstaje z chwilą dokonania czynności prawnej, czyli podjęcia uchwały wspólników. Termin złożenia deklaracji PCC-3 i wpłaty podatku wynosi 14 dni . Przy czym późniejsze wniesienie dopłat (jak również ewentualne niewykonanie przez wspólnika obowiązku ich wniesienia) nie wpływa na samo powstanie (i moment powstania) obowiązku podatkowego. W art. 1 ust. 3 pkt 2 ustawy PCC ustawodawca wskazał dopłaty, będące traktowane jako zmiana umowy spółki, jako podlegające opodatkowaniu, natomiast nie przewidział tożsamego obowiązku dla zwrotu dopłat.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy