W przypadku korekty, która nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, podatnicy opodatkowani ryczałtem od dochodów spółek, którzy otrzymali faktury korygujące dotyczące okresu opodatkowania na zasadach klasycznych, nie dokonują dla celów podatkowych korekty przychodów ani kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku podatnicy uwzględniają skutki faktury korygującej wyłącznie dla celów rachunkowych, zgodnie z ustawą o rachunkowości. Ustawa o rachunkowości nie posługuje się sformułowaniem „błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka”, lecz odwołuje się do „istotnych błędów”. Ponadto ustawa o rachunkowości uzależnia zasady ujmowania faktur korygujących również od momentu, w którym jednostka je otrzymała tj. przed sporządzeniem sprawozdania finansowego, po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem oraz po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego (informacja Ministerstwa Finansów ze strony eureka.mf.gov.pl, data publikacji: 2023-07-28).

Z kolei, jeśli korekta jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, podatnicy są obowiązani dokonać korekty zeznania za okres rozliczeniowy, w którym dla celów podatkowych została uwzględniona faktura pierwotna, a więc jeszcze z okresu przed estońskim CIT. Jednocześnie podatnicy są obowiązani dla celów rachunkowych uwzględnić skutki faktury korygującej zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Kwalifikując koszty bilansowe do konkretnego roku obrotowego należy kierować się podstawowymi zasadami rachunkowości, w szczególności zasadą memoriału, zasadą współmierności przychodów i kosztów, a także istotności, opisanych w polityce rachunkowości. Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.

Odpowiednie przypisanie przychodów i kosztów do danego roku obrotowego jest szczególnie ważne przy estońskim CIT. Dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych powstaje w związku z pominięciem w prowadzonych księgach zdarzeń (operacji) gospodarczych (w przychodach lub kosztach), pomimo obowiązku ich wykazania. W art. 28m ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pośród dochodów opodatkowanych estońskim CIT prawodawca wymienia wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w niewłaściwym roku podatkowym (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych). Obowiązek podatkowy w związku z zaistnieniem ww. dochodu powstaje w roku podatkowym, w którym rzeczone przychody lub koszty powinny zostać zarachowane.

A więc aby rozstrzygnąć, którego roku dochodem są nieujawnione koszty najpierw należy ustalić do którego roku winny one być zaliczone według zasad ustawy o rachunkowości. Przykładowo, w przypadku reklamacji, które zostały zgłoszone w roku 2023 a dotyczących towarów sprzedanych w latach poprzednich, to o ile została zawiązana na takie zgłoszenia rezerwa, nie mamy do czynienia z błędem tylko z ewentualnymi zmianami wartości szacunkowych. Takie zmiany ujmowane są i odnoszone na wynik finansowy bieżącego okresu (wg KSR nr 7). Dokumentem mogącym pomóc podatnikowi we właściwej klasyfikacji będzie „ dobrze skrojona pod jego specyfikę” polityka rachunkowości.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy