Deklaracja podatku lokalnego nie może być opatrzona rygorem odpowiedzialności karno – skarbowej

Powyższy wyrok jest wynikiem skargi prokuratora rejonowego na uchwałę Rady Gminy  w sprawie określenia wzoru formularza informacji o nieruchomościach – budynkach, budowlach i lasach osób fizycznych. Rada Gminy zamieściła we wzorze formularza, stanowiącego załącznik do uchwały, oświadczenie o następującej treści:  "odpowiedzialność przewidziana w kodeksie karnym skarbowym za zatajenie danych mających wpływ na ustalenie zobowiązania podatkowego lub jego wysokość, oraz podanie danych niezgodnych z prawdą jest mi znana".  W skardze Prokurator zarzucił gminie naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 8 i art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 6 ust. 13 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, art. 6a ust. 11 ustawy o podatku rolnym oraz art. 6 ust. 9 ustawy o podatku leśnym. Prokurator wskazał, że przepisy nie dają kompetencji radzie gminy do zawarcia w formularzach podatkowych pouczenia o odpowiedzialności karno – skarbowej za poświadczenie nieprawdy. Co więcej, brak jest jakichkolwiek innych przepisów ustawowych, które dawałyby radzie gminy ogólną kompetencję do stanowienia aktów prawa miejscowego opatrzonych rygorem odpowiedzialności karno-skarbowej.

Rada gminy w odpowiedzi na skargę wniosła o jej oddalenie. Stwierdziła, że czym innym jest zobowiązanie podatnika do złożenia oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej skarbowej, warunkującego odpowiedzialność za podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w składanym oświadczeniu, a czym innym jest odebranie oświadczenia o znajomości przepisów regulujących tryb oraz zasady składania oświadczeń prawem przewidzianych, co też miało miejsce w tej sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w przedmiotowej sprawie stwierdził, że formularze deklaracji powinny umożliwiać jedynie złożenie takich oświadczeń oraz podanie takich danych, które są niezbędne organowi do wymiaru i poboru podatku. Takiej cechy nie posiada zobowiązanie do podpisania oświadczenia o treści: "odpowiedzialność przewidziana w kodeksie karnym skarbowym za zatajenie danych mających wpływ na ustalenie zobowiązania podatkowego lub jego wysokość, oraz podanie danych niezgodnych z prawdą jest mi znana". Sąd podzielił zdanie prokuratora, i stwierdził, że ani przepisy powołane w uchwale, ani żaden inny przepis prawa nie upoważnia rady gminy do wymuszenia złożenia oświadczenia o powołanej treści przez osobę składającą deklarację na podatek od nieruchomości, rolny i leśny.

Należy w tym miejscu pozytywnie ocenić wyrok i wskazać, iż wpisuje się on w utartą już linię orzeczniczą sądów administracyjnych, wyrażoną m. in. w wyroku WSA w Kielcach z 25 października 2012 r., sygn. akt I SA/Ke 506/12, WSA w Krakowie z dnia 12 lutego 2014 roku, sygn. akt I SA/Kr 2226/13, zgodnie z którą warunkiem odpowiedzialności za złożenie fałszywego oświadczenia jest to, by przepis ustawy, na podstawie której oświadczenie jest składane, wyraźnie przewidywał możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Zamieszczenie takiego pouczenia o odpowiedzialności karno – skarbowej, bez podstawy ustawowej stanowi naruszenie art. 7 Konstytucji RP, z którego wynika, że organy władzy publicznej, w tym organy samorządu terytorialnego, działają na podstawie i w granicach prawa.

Anna Justyńska
Adam Żądło