Jednak zastosowanie wadliwego kursu walutowego przez dostawcę towarów i usług przy przeliczaniu podstawy opodatkowania VAT nie pozbawia odbiorcy faktury prawa do odliczenia kwoty tego podatku. Nie stanowi to negatywnej przesłanki, uniemożliwiającej odliczenie tego podatku, wymienionej w art. 88 ustawy VAT. Powyższe wynika z tego, że dla istnienia prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury obok podstawowych przesłanek, takich jak status odliczającego jako czynnego, zarejestrowanego podatnika VAT i związek zakupionych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi (odliczającego), najistotniejsze jest to, by nabyta usługa lub towar podlegały opodatkowaniu i nie korzystały przy tym ze zwolnienia od tego podatku. Stanowisko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 19 sierpnia 2019 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.372.2019.1.AKS.

W przypadku zastosowania przez wystawiającego fakturę VAT nieprawidłowego kursu waluty nabywca ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tego dokumentu w takiej kwocie, jaka została w niej wykazana. Odbiorca faktury nie ma prawa sam go przeliczać przy zastosowaniu innych kursów, niż zrobił to wystawca faktury. Brak jest również podstaw do rozliczenia różnicy wynikającej z zastosowania niewłaściwych kursów walut w wyniku podatkowym realizowanym dla celów rozliczenia podatku dochodowego (odpowiednio jako koszt albo jako przychód podatkowy).

Błędny kurs i różnicę w podatku należy poprawić fakturą korygującą wystawioną przez sprzedawcę.  Wystawioną fakturę korygującą nabywca powinien rozliczyć z zastosowaniem art. 86 ust. 19a ustawy o VAT. W przypadku korekty zmniejszającej należy ustalić, w którym momencie nastąpiło uzgodnienie i spełnienie warunków obniżenia kwoty VAT. Uzgodnieniem może być uzasadnienie, iż kurs waluty – jaki należało zastosować – powinien być inny. Z kolei spełnieniem warunków powinno być wystawienie faktury korygującej, na podstawie, której dochodzi do zastosowania właściwego kursu waluty. Stanowisko Dyrektora KIS zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 13 października 2021 r., nr 0114-KDIP4-2.4012.525.2021.1.KS.

W odniesieniu do faktury eksportowej czy WDT z błędnym kursem z zastosowaniem stawki VAT 0% zmianie nie ulega kwota podatku, a tylko kwota podstawy opodatkowania. Występuje tu wówczas "błąd pierwotny" i stąd rozliczanie na bieżąco byłoby mylące. Jeśli jednak np. sprzedaż krajowa ze stawką 5,8 czy 23% VAT była rozliczana w euro (USD, CHF czy innej walucie obcej), to skutkiem błędnego kursu jest zawyżenie bądź zaniżenie podatku. Wówczas analogicznie – zawyżenie podatku rozlicza się na bieżąco- z chwilą uzgodnienia z nabywcą natomiast zaniżenie – cofając się do rozliczenia pierwotnego i korekty JPK.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy