Skorzystanie przez wierzyciela z możliwości dokonania korekty w trybie art. 89a ust. 1 ustawy VAT wiąże się z łącznym spełnieniem warunków, tj. korekta powinna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności. Termin 90-dniowy należy każdorazowo liczyć od dnia, w którym upływa termin płatności określony w fakturze lub umowie. Ponadto korekta może zostać dokonana pod warunkiem, że od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura.
W przypadku, gdy podatnik skorzystał z „ulgi za złe długi” zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy VAT, a następnie dokonuje zbycia wierzytelności objętej tą procedurą, to zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy, zobowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność zostanie zbyta.
Bez znaczenia pozostaje fakt czy wierzytelność zostanie zbyta po wartości nominalnej, czy też niższej. Co do zasady, umowa sprzedaży wierzytelności stanowi źródło odrębnego (nowego) stosunku zobowiązaniowego. W związku ze sprzedażą wierzytelności podatnik – jako dotychczasowy wierzyciel – wyzbywa się długu. Wierzytelność pierwotna zostanie zbyta, tym samym podatnik nie będzie posiadać wierzytelności, o której mowa w art. 89a ust. 1 ustawy.
W tej sytuacji, po zbyciu wierzytelności, powstanie obowiązek złożenia stosownej korekty polegającej na zwiększeniu kwoty podatku należnego w wysokości dokonanej wcześniej korekty VAT. Obowiązek dokonania korekty, w myśl przepisu art. 89a ust. 4 ustawy, wiąże się z faktem uregulowania należności lub jej zbycia w jakiejkolwiek formie. W takim przypadku nie ma zastosowania zasada stosowana przy częściowym uregulowaniu należności, gdyż zbycie wierzytelności, nawet po cenie niższej od jej faktycznej wartości, nie uprawnia do częściowego zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego z uwagi na fakt, że wierzyciel dokonując zbycia wierzytelności zrezygnował z praw związanych z jej egzekwowaniem.
Organy podatkowe wskazują (m.in. Dyrektor KiS w interpretacji z 13 listopada 2025r., sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.922.2025.1.MSU), że w świetle przepisu art. 89a ust. 4 ustawy VAT, po zbyciu wierzytelności, w stosunku do których podatnik dokonał uprzednio korekty podatku VAT należnego, zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego należy dokonać w rozliczeniu za okres, w którym należność zostanie zbyta o całą kwotę wartości tej wierzytelności, wynikającą z tytułu niezapłaconych przez dłużnika faktur, tj. w wysokości wcześniej dokonanej korekty podatku w ramach tzw. „ulgi za złe długi”.
Korekty wynikające ze stosowania ulgi na złe długi nie będą wczytywane do KSeF. Wynika to z faktu, że nie wystawia się faktur korygujących do faktur pierwotnych, tylko dokonuje się pomniejszenia w ewidencji sprzedaży w JPK od strony wierzyciela, a po zbyciu wierzytelności zwiększa się VAT należny również tylko w ewidencji sprzedaży JPK. Jest to czynność wewnętrzna.
