Skopiuj link
W dniu 25 czerwca 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w uchwale w składzie siedmiu sędziów o sygn. akt I FPS 3/12 orzekł, że:
- w świetle art. 2 pkt 8 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2010 r. warunek „wywozu towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty” jest spełniony nie tylko wtedy, gdy procedura wywozu towarów, o której mowa w art. 161 Wspólnotowego Kodeksu Celnego, rozpocznie się poprzez zgłoszenie do wywozu złożone w urzędzie celnym położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- dla zastosowania przez podatnika stawki 0% w Polsce z tytułu eksportu towaru konieczne jest, aby miejscem dostawy tej czynności była Polska, co wymaga wykazania, że wywóz tego towaru poza obszar Unii Europejskiej następuje – stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. – w ramach transportu, który rozpoczął się na terytorium Polski, w wykonaniu czynności określonej w art. 7 ustawy. Zgłoszenie towaru do procedury wywozu towarów, o której mowa w art. 161 Wspólnotowego Kodeksu Celnego, w krajowym urzędzie celnym należy traktować jako niewątpliwy dowód rozpoczęcia takiego transportu na terytorium Polski, niemający jednak charakteru wyłącznego.
Do momentu ww. uchwały w orzecznictwie sądów administracyjnych zarysowały się dwa odmienne stanowiska.
W wyroku z dnia 10 listopada 2010 r. sygn. akt I FSK 1915/09 Naczelny Sąd Administracyjny zajął stanowisko, że przewidziany w art. 2 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług warunek „wywozu z kraju poza terytorium Wspólnoty” może zostać spełniony również wówczas, gdy procedura wywozu towarów, o której mowa w art. 161 Wspólnotowego Kodeksu Celnego rozpocznie się w urzędzie celnym położonym w innym niż Polska kraju Wspólnoty. Podobne stanowisko w kwestii eksportu pośredniego wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 14 maja 2010 r. sygn. akt I FSK 751/09 i z dnia 23 września 2010 r. sygn. akt I FSK 1456/09, wskazując, że ma on miejsce wówczas, gdy polski eksporter sprzedaje towary podmiotowi zagranicznemu, który wywozi je lub zleca ich wywóz poza granice Wspólnoty i dokonuje odprawy celnej we własnym imieniu. Obowiązek podatkowy w tym przypadku powstaje na zasadach ogólnych, tj. zgodnie z art. 19 ust. 1 i 2 lub ust. 4 ustawy o VAT, czyli z momentem wydania towarów lub wystawienia faktury. Podatnik jest natomiast uprawniony do zastosowania stawki podatku w wysokości 0% pod warunkiem spełnienia przesłanek wymienionych w art. 41 ustawy o podatku od towarów i usług.
Odmienny pogląd zaprezentowano natomiast w wyrokach z dnia 15 listopada 2010 r. sygn. akt I FSK 1898/09 oraz z dnia 22 listopada 2010 r. sygn. akt I FSK 1896/09. W cenie tych składów Naczelnego Sądu Administracyjnego przewidziany w art. 2 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług warunek „wywozu z kraju poza terytorium Wspólnoty” może zostać spełniony jedynie wtedy, gdy procedura wywozu towarów, o której mowa w art. 161 Wspólnotowego Kodeksu Celnego rozpocznie się w urzędzie celnym położonym w Polsce, gdyż wówczas miejscem opodatkowania będzie Polska. Dla określenia miejsca (kraju) opodatkowania eksportu nie ma znaczenia miejsce (kraj), z którego rozpoczyna się przemieszczanie towaru przed jego zgłoszeniem do procedury wywozu, gdyż dopiero z momentem zgłoszenia tegoż towaru do takiej procedury nabywa on status towaru, który będzie podlegał wywozowi poza terytorium Wspólnoty, co powoduje również, że zostaje on objęty rygorami procedury wywozu. Tym samym zgłoszenie towaru do procedury wywozu stanowi o rozpoczęciu transportu (wysyłki) poza terytorium Wspólnoty, a tym samym miejscem (krajem), w którym następuje opodatkowanie eksportu w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale zajął stanowisko, że aby spełniony został warunek zastosowania 0-proc. stawki VAT, nie jest konieczne zgłoszenie eksportu towarów tylko w polskim urzędzie celnym, ale również w każdym innym urzędzie celnym na terytorium UE. Warunkiem jest jednak, aby początkowy etap wywozu, czy wysyłki towaru do nabywcy rozpoczął w Polsce, a cały transport w celu jego wywozu do kraju trzeciego musi mieć charakter nieprzerwany. Sędzia Janusz Zubrzycki podkreślił, że ciężar dowodu realizacji takiego transportu spoczywa na przedsiębiorcy. Podatnik musi więc posiadać na przykład listy przewozowe potwierdzające specyfikę ładunku i jego ilość.
Gdyby przemieszczenie towaru do innego kraju UE nastąpiło na przykład w celu magazynowania towarów, to wtedy procedura eksportu rozpocznie się w tym państwie, a nie w Polsce. W takiej sytuacji polski podatnik nie będzie miał prawa zastosować stawki 0% z tytułu eksportu na terytorium kraju.
Należy również wskazać, że choć uchwała dotyczyła stanu prawnego w 2010 r. jest aktualna również w obecnym stanie prawnym. Ponadto w przygotowanym przez Ministerstwo Finansów projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku VAT jednoznacznie i w sposób nie budzący wątpliwości wskazano, że firma, która eksportuje towary poza Unię Europejską, może realizować procedurę wywozu w urzędzie celnym poza Polską, ale musi dysponować dokumentami potwierdzającymi fizyczne rozpoczęcie transportu tego towaru w Polsce.
Aktualna promocja: