Wynajem mieszkania w deklaracji VAT

Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą polegającą na szkoleniu i udzielaniu konsultacji organizacjom pozarządowymi. Podatnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT od 2013 r. W 2013 r. na podstawie umowy cywilnej jako prywatna osoba Podatnik wynajął swoje mieszkanie na cele mieszkaniowe osobie fizycznej. Od wynajmu odprowadza podatek w formie ryczałtu (8,5%).

Podatnik zadał pytanie, czy osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i wynajmująca swoje prywatne mieszkanie na cele mieszkaniowe ma obowiązek czynności wynajmu ujmować w deklaracji podatkowej i odprowadzać od nich podatek VAT.

Zdaniem Podatnika wynajmujący mieszkanie na cele mieszkaniowe ujmuje to w deklaracji VAT w pozycji zwolnionej co jest jednoznaczne z nieodprowadzaniem od wynajmu podatku VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Podatnika za prawidłowe. Wskazał, że w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jak wynika z powołanych powyżej przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:
 

• dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
• czynność ta wykonana została przez podmiot, który dla tej właśnie czynności występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Z powyższego przepisu wynika, że ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta świadczenie usług wynajmu nieruchomości na cele mieszkalne. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy).

A zatem zwolnione od podatku od towarów i usług są usługi w zakresie wynajmowaniai dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkalne, natomiast usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze niemieszkalnym opodatkowane są stawką podatku w wysokości 23%.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług pozwala stwierdzić, że czynność będąca usługą najmu, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywana jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu, wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.

W konsekwencji wynajem lokalu mieszkalnego stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Wynajmując ww. lokal Wnioskodawca wystąpi w odniesieniu do czynności najmu w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Wykorzystuje bowiem lokal mieszkalny, będący przedmiotem najmu, w sposób ciągły do celów zarobkowych. W związku z tym jest zobowiązany wykazywać obrót z przedmiotowego najmu lokalu mieszkalnego w deklaracjach VAT składanych z tytułu prowadzenia swojej działalności gospodarczej. Ponieważ jednak powyższe usługi najmu są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy Podatnik nie nalicza i nie wykazuje podatku należnego z tytułu świadczenia tej usługi.

Oprac.: Wojciech Zajączkowski