5 stycznia 2023 r. weszła w życie unijna dyrektywa dotycząca sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju. Zmiany wprowadzone tzw. dyrektywą CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) mają na celu harmonizację standardów raportowania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju i zwiększenie porównywalności raportowanych danych. Przedsiębiorstwa będą musiały uwzględniać w swoich sprawozdaniach kwestie środowiskowe, społeczne, prawa człowieka oraz ład korporacyjny. Dla największych firm wymóg będzie obowiązywał już od 2024 r. (raportowanie coroczne po raz pierwszy w 2025 roku za 2024) i może mieć znaczący wpływ na ich sposób prowadzenia działalności.

Według przyjętych standardów organizacje powinny ujawniać zarówno informacje dot. wskaźników ESG (Environmental, Social, Governance), jak i informacje o planach, strategii i celach w zakresie zrównoważonego rozwoju, w ujęciu jakościowym i ilościowym. Coraz większą rolę zyskują agencje zajmujące się ratingami ESG. Inwestorzy, zarządzający aktywami, instytucje finansowe i inni interesariusze korzystają z ocen i rankingów ESG. Najwięksi inwestorzy oczekują aktywnej odpowiedzialności od firm, w które inwestują i są bardziej skłonni do finansowania spółek z dobrymi wynikami ESG. Część wymaganych informacji będzie dotyczyć nie tylko samego podmiotu składającego sprawozdanie, ale także podmiotów z jego grupy kapitałowej oraz łańcucha wartości.

Przedsiębiorstwa zaczynają więc ponosić wydatki na działania z grupy ESG i zastanawiają się czy mogą ujmować je w kosztach podatkowych jako wydatki związane z prowadzoną przez nie działalnością. Jednym z wyrazów prowadzenia polityki uwzględniającej znaczenie tzw. czynników ESG (Environmental – środowiskowych, Social – społecznych, Governance – ładu korporacyjnego) może być powołanie w spółce zespołu odpowiedzialnego za zgłaszanie projektów oraz przygotowywanie cyklicznych raportów z działań prowadzonych w obszarze zrównoważonego rozwoju. Powołany zespół może składać się z dobrowolnie zgłoszonych pracowników, będących przedstawicielami różnych komórek organizacyjnych firmy.

Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach przychylają się do ujęcia w kosztach podatkowych wydatków na ESG. Promocja nowych usług w obszarze ESG może stanowić uzasadniony cel biznesowy, mający bezpośredni związek z przyszłymi przychodami spółki. Jeśli, przykładowo spółka realizuje usługi w zakresie doradztwa we wdrażaniu ESG u swoich klientów to wydatki na eventy, będące formą promocji, nie mieszczą się w tym przypadku w definicji kosztów reprezentacji, celem jest tutaj kreowanie i utrwalanie wizerunku oferowanych usług, a nie samego podatnika, co odróżnia reklamę od reprezentacji. Wydatki poniesione na organizację eventu ESG można uznać za koszty uzyskania przychodu zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT – interpretacja Dyrektora KIS z 11 października 2023 r., sygn. 0114-KDIP2-1.4010.459.2023.1.MR1. Podobne stanowisko zajął Dyrektor KIS w zakresie wydatków na dofinansowanie programów dobroczynnych. Działania mają na celu zwiększenie rozpoznawalności firmy jako działacza społecznego oraz stworzenie wizerunku jako zaufanego pracodawcy, pozwalającego pracownikom realizować wybrane przez nich cele związane z funkcjonowaniem w społeczeństwie jako osób udzielających wsparcia innym, co nie stanowi działania jednostronnego (interpretacja z 1 września 2023 roku, sygn. 0111-KDIB2-1.4010.216.2023.3.DD).

Strategia ESG uwzględnia czynniki środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego. Jest ona następcą idei CSR, czyli biznesu odpowiedzialnego społecznie. Jednak nie można interpretować, że wydatki na ESG można traktować jako wydatki, które podatnik obejmie ulgą sponsoringową jak przy wielu wydatkach na CSR. Wydatki na ESG to znacznie szersza grupa, która dotyczyć może np. szkoleń pracowników i kadry kierowniczej, instalację i uruchomienie OZE, zakup robót i materiałów budowlanych w celu modernizacji, adaptacji budynków, budowli lub ich części w celu poprawy efektywności energetycznej, itp.