Ustawa o podatku węglowodorowym

Przyjęta przez Sejm pod koniec lipca ustawa wprowadza system podatków związanych z wydobyciem kopalin. Ustawa nakłada na inwestora  pobieraną przez państwo rentę surowcową o docelowej wysokości ok. 40%, która ma być całkowitym obciążeniem inwestora.  Rentę ma tworzyć specjalny podatek węglowodorowy, którego stawka ma wynosić od 0 do 25 proc., zależnie od relacji przychodów do wydatków oraz podatek od wydobycia niektórych kopalin (w przypadku gazu konwencjonalnego stawka wyniesie 3 proc., a gazu niekonwencjonalnego 1,5 proc., natomiast w przypadku ropy konwencjonalnej będzie to 6 proc., a niekonwencjonalnej 3 proc.).    
      
Podatek węglowodorowy, czyli  podatek z zysków z działalności wydobywczej węglowodorów, stanowić będzie dochód budżetu państwa. W myśl przepisów ustawy węglowodorami są: ropa naftowa, gaz ziemny oraz ich naturalne pochodne, z wyjątkiem metanu występującego w złożach węgla kamiennego oraz metanu występującego jako kopalina towarzysząca. Podatek uiszczać zobowiązane będą osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej prowadzące działalność wydobywczą węglowodorów.

Istotą zmian w ustawie o podatku od wydobycia niektórych kopalin jest objęcie przepisami tej ustawy działalności wydobywczej w zakresie gazu ziemnego i ropy naftowej. Do ustaw o podatkach dochodowych dodane zostały przepisy, dotyczące indywidualnego ustalania stawek amortyzacyjnych oraz wyłączające z kosztów uzyskania przychodów specjalny podatek węglowodorowy.  Ponadto w Ordynacji podatkowej znowelizowano przepisy dotyczące składania deklaracji podatkowych, które to zmiany wchodzą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Zmianami objęty został także Kodeks karny skarbowy, w którym zmiany mają charakter dostosowawczy, natomiast przepis dodany do ustawy o Służbie Celnej rozszerza zakres kontroli wykonywanej przez Służbę Celną.

Przepisy przewidują także, że opłata eksploatacyjna realizowana na rzecz gmin, powiatów, województw i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma wzrosnąć do 24 zł z 6 zł za tysiąc metrów sześciennych w przypadku gazu i do 50 zł z 36 zł za tonę w przypadku ropy.

Ustawa jest efektem trwającego ponad 2 lata procesu legislacyjnego. Proces zapoczątkował rządowy projekt ustawy który wpłynął do Sejmu 23 kwietnia 2012 r. Projekt od samego początku wzbudzał wątpliwości, zwłaszcza wśród inwestorów. Inwestorzy oraz eksperci podkreślali, że może zniechęcić inwestorów do eksploatacji złóż, szczególnie tych o niższej opłacalności, i zwiększyć koszty ponoszone przez firmy wydobywcze. Podnoszono także, że ustawa wprowadziła nowy reżim podatkowy którego poprzednio nie było, a który czerpie różne rozwiązania z różnych ustaw, co może powodować, że będzie trudny do wdrożenia dla przedsiębiorców. Nie stanowiło to jednak przeszkody dla prawodawcy który chciał umożliwić Skarbowi Państwa udział w zyskach z wydobycia węglowodorów.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem przepisu Ordynacji podatkowej dotyczącego składania deklaracji podatkowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej, który wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia oraz przepisów dotyczących zmian w ustawie o podatku od wydobycia niektórych kopalin w zakresie dotyczącym wydobycia miedzi i srebra, które wchodzą w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia.

 Maciej Bratkowski