Fundacje rodzinne
27.09.2024 r.
4 min

Ustalenie proporcji na potrzeby zwolnienia w fundacji rodzinnej

dr Małgorzata Rzeszutek

Doradca podatkowy

Skopiuj link
Fundacje rodzinne
27.09.2024r.
4 min

Fundacje rodzinne zakładane są często przez kilku fundatorów spośród członków rodziny. Wyposażenie fundacji rodzinnej w mienie każdorazowo powodować będzie konieczność ustalenia proporcji wartości mienia wnoszonego przez każdego z fundatorów.

W przypadku, gdy fundacja rodzinna ma więcej niż jednego fundatora a także, gdy do fundacji zostało wniesione mienie w drodze darowizny albo spadku przez inne podmioty niż przez fundatora, jego wstępnych, zstępnych lub rodzeństwo, zwolnienie przysługuje fundatorowi (zarówno będącemu jednocześnie beneficjentem, jak i uprawnionym do otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej), w części wniesionego przez niego mienia do fundacji. Zakres tego zwolnienia wyznaczony jest stosunkiem wartości składników mienia wniesionego do fundacji rodzinnej przypadającej na tego fundatora lub fundację rodzinną do wartości sumy mienia wniesionego przez wszystkich fundatorów i fundację rodzinną.

Wypłata świadczenia przez fundację rodzinną na rzecz beneficjenta (zaliczonego do zerowej grupy podatkowej zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn) lub fundatora może podlegać zwolnieniu z opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Aby świadczenie otrzymane z fundacji rodzinnej podlegało zwolnieniu z opodatkowania tym podatkiem konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków:

a) rodzaj otrzymanego świadczenia musi wynikać z art. 2 ustawy o fundacji rodzinnej – czyli musi to być świadczenie wypłacone przez fundację rodzinną,
b) świadczenie musi być wypłacone na rzecz beneficjenta lub fundatora.

Treść artykułu 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zapewnia zastosowanie zwolnienia z opodatkowania świadczeń otrzymanych przez beneficjentów należących wyłącznie do najbliższej rodziny – tj. do tzw. zerowej grupy podatkowej – do której należą zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, w szczególności: małżonek, małżonka, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, ojczym, macocha, pasierb, pasierbica. Co ważne, zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 157 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlega tylko taka część świadczenia, która odpowiada proporcji, ustalonej według stanu na dzień uzyskania przychodu.

Z przepisów ustawy o fundacji rodzinnej wynika więc, że każdorazowo w przypadku wniesienia mienia do fundacji rodzinnej określa się proporcję. Informacja o aktualnej proporcji przypadającej na każdego fundatora oraz na fundację rodzinną znajduje się w spisie majątku sporządzanym i prowadzonym przez fundację. W przypadku osoby innej niż fundator, zwolnienie to przysługuje jej w części odpowiadającej proporcji przypadającej na fundatora, w stosunku, do którego jest osobą zaliczaną do tzw. „grupy zero” na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Stanowisko to potwierdził Dyrektor KiS w interpretacji indywidualnej z dnia 5 sierpnia 2024 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.516.2024.1.JK.

Natomiast, organy podatkowe wskazują (m.in. Dyrektor KiS w interpretacji z 7 sierpnia 2024 r., sygn.. 0114-KDIP3-2.4011.536.2024.1.JM), że w przypadku małżonków nie sposób określić ułamkiem, jaką część danego składnika majątkowego wniósł do fundacji dany z małżonków – każdy z nich w trakcie trwania wspólności majątkowej jest współuprawniony niepodzielnie do całego majątku wspólnego. Z tego też względu proporcja mienia przypadająca na każdego z małżonków – fundatorów wynosi 100 proc. Potwierdza to pełne zwolnienie z opodatkowania świadczeń wypłacanych z fundacji rodzinnej na rzecz małżonków będących jednocześnie fundatorami.