Niekiedy oprócz wynagrodzenia z umowy o prace osoby korzystające z ulgi mają rozliczane podwyższone 50% koszty z tytułu przeniesienia praw autorskich. Możliwe jest połączenie obu tych preferencji, ale do limitu ustawowego. Przychody z umowy o pracę, o których mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na zasadach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w ramach ulgi dla seniora  maksymalnie do 85 528 zł).

Natomiast przychody autorskie, uzyskane w ramach stosunku pracy, mogą korzystać z 50 % kosztów uzyskania przychodów, na zasadach określonych w art. 22 ust. 9, 9a i 9b, jednak maksymalnie do kwoty 120 000 zł, licząc łącznie z przychodami zwolnionymi. W tym przypadku łączna kwota preferencji nie może przekroczyć górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli 120 000 zł. Oznacza to więc, że maksymalny limit 50 % kosztów uzyskania przychodów w tym przypadku wynosić będzie 34 472 zł (120 000 zł – 85 528 zł). Stanowisko to zaprezentowane zostało m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2023 r., sygn. 0112-KDWL.4011.50.2023.1.WS.

Zastosowanie KUP w wymiarze 50% może nastąpić wyłącznie w oparciu o szczegółowe i rzetelne określenie liczby godzin, które zatrudniony poświęcił w danym miesiącu na realizację czynności zmierzających do powstania utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego (m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 czerwca 2017 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.101.2017.1.GG, czy interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 04 kwietnia 2018 r., 0115-KDIT2-1.4011.23.2018.1.MK).

Dodatkowo, podatnik, który zamierza skorzystać w zeznaniu rocznym z ulgi dla seniora nie może odliczyć pełnej kwoty składek społecznych. Na mocy art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy PIT, podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot składek na ubezpieczenia społeczne:

a) zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,
b) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika

– odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Skoro przychody objęte ulgą są zwolnione od podatku – podatnik nie może odliczać składek, których podstawą były przychody objęte zerowym PIT. Niestety ustalenie składek do odliczenia może nie być możliwe na podstawie PIT-11 – aby nie popełnić błędu należy zwrócić się do działu płac o dokonanie weryfikacji.

Jednak nie do wszystkich grup zawodowych ulga dla seniora jest możliwa do zastosowania. Przykładowo, sędziowie nie mogą skorzystać z "ulgi dla pracującego seniora". Nie spełniają podstawowego kryterium – podlegania z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy  o systemie ubezpieczeń społecznych. Od ich wynagrodzenia nie są odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne na podstawie art. 91 § 9 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych.
dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy