19.07.2017 r.
11 min

Stałe miejsce prowadzenia działalności

Ekspert KIP

Skopiuj link
19.07.2017r.
11 min

Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Wnioskodawca, który jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prawa niemieckiego z siedzibą w Hamburgu. W ramach wykonywania działalności, Wnioskodawca zarządza niemieckimi funduszami inwestycyjnymi. Prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, polegającą głównie na inwestowaniu w nieruchomości oraz zarządzaniu nimi. W dalszej kolejności Wnioskodawca zamierza prowadzić działalność gospodarczą polegającą na czerpaniu pożytków z najmowania powierzchni biurowych i innych powierzchni komercyjnych w zakupionych nieruchomościach. Głównym źródłem dochodów jest działalność polegająca na wynajmie powierzchni biurowych w posiadanym budynku. Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT oraz dokonuje zakupów towarów i usług, w odniesieniu do których Spółce co do zasady przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego stosownie do art. 86 ustawy o VAT.

W związku z działalnością inwestycyjną na terytorium Polski ponosi i ponosić będzie koszty m.in.:

  • usług księgowych,
  • doradztwa technicznego,
  • doradztwa w dziedzinie nieruchomości oraz due diligence nabywanych w przyszłości budynków lub spółek obiektowych,
  • usług audytu,
  • doradztwa prawnego i podatkowego,
  • usług wyceny,
  • usług architektonicznych,
  • usług pośrednictwa w nabyciu/wynajmie nieruchomości.

Wnioskodawca ponosi również koszty bieżącego utrzymania nieruchomości (np. dostawy mediów, usługi zarządzania nieruchomościami), doradztwo prawne i podatkowe, usługi księgowe, pośrednictwo w pozyskiwaniu najemców itp. Wnioskodawca nie będzie posiadał w Polsce biura ani też nie będzie zatrudniał w Polsce pracowników.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy będzie on posiadał w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. Organ podatkowy stwierdził, że w świetle art. 11 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej na użytek stosowania art. 44 dyrektywy 2006/112/WE „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” oznacza dowolne miejsce – inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, o którym mowa w art. 10 niniejszego rozporządzenia – które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Fakt posiadania numeru identyfikacyjnego VAT sam w sobie nie jest wystarczający, by uznać, że podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 11 ust. 3 rozporządzenia).

Przy wykładni pojęcia „stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej”, odwołując się do orzeczeń TSUE, należy wskazać, że o ww. miejscu można mówić jeżeli występuje odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnieje pewna minimalna skala działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy, jak również działalność z tego miejsca jest prowadzona w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa. W tym zakresie aktualne jest orzecznictwo TSUE, m.in. wyrok C-168/84 Gunter Berkholz, C-231/94 FaabordGelting Linien A/S, C-190/95 ARO Lease By, C-260/95 Commissioners of Customs and Excise v. DFDS A/S, C-390/96 Lease Plan Luxembourg SA, jak również C-605/12 Welmory Sp. z o.o.

Jednocześnie, przy określaniu stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, konieczność odwołania się do wyroków TSUE, wielokrotnie podkreślały polskie sądy administracyjne. Przykładowo, NSA w wyroku z dnia 16 lutego 2015 r., sygn. akt I FSK 2004/13, odwołując się do wyroku TSUE C-260/95 stwierdził, że wszelkie zasoby wykorzystywane przez potencjalne stałe miejsce prowadzenia działalności, w tym również zasoby techniczne, nie muszą być własnością podatnika. W ocenie NSA, podatnik może więc „stworzyć” wymaganą strukturę, opierając się na wynajmie, dzierżawie i innych podobnych formach. Z kolei, WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 30 września 2009 r., sygn. akt I SA/Ol 563/09 stwierdził, że podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, jeżeli przy wykorzystaniu na terytorium kraju infrastruktury oraz personelu, w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzi działalność, w ramach której dokonuje czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Infrastruktura techniczna i zaangażowanie osobowe musi pozostawać w ścisłym związku z dokonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na ww. definicję stałego miejsca prowadzenia działalności wynikającą z przedmiotowego rozporządzenia wykonawczego 282/2011, jak również utrwalone orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwa polskich sądów administracyjnych w powyższym zakresie, wymienić można kilka przesłanek, których zaistnienie powoduje, że można mówić o „stałym miejscu prowadzenia działalności”. Jak wynika z samej nazwy „stały”, to trwale związany z danym miejscem, nieprzenośny, niezmienny. Powyższe wskazuje, że stałe miejsce prowadzenia działalności charakteryzować się musi pewnym określonym stopniem zaangażowania, które pozwala na uznanie, że działalność prowadzona jest w tym miejscu nie w sposób przemijający, czy też okresowy. Konieczna jest zatem pewna określona minimalna skala działalności, która stanowi zewnętrzną oznakę, że działalność w tym miejscu prowadzona jest stale. Zaangażowanie, o którym mowa powinno również przybrać konkretny wymiar osobowo-rzeczowy, pozwalający na świadczenie usług w sposób niezależny. Innymi słowy, dla uznania, że określone miejsce prowadzenia działalności ma charakter stały, konieczne jest istnienie w tym miejscu infrastruktury technicznej oraz personelu ludzkiego, który samodzielnie może świadczyć określone czynności. Taka osobowo-rzeczowa struktura w stałym miejscu prowadzenia działalności powinna występować w sposób stały, tzn. powtarzalny i nieprzemijający.

Z uwagi na wskazane w powołanym wyżej przepisie kryteria, stwierdzić należy, że podmiot posiada stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju, jeżeli przy wykorzystaniu na jego terytorium infrastruktury oraz personelu, w sposób zorganizowany oraz ciągły, prowadzi działalność, w ramach której dokonuje czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Przyjąć zatem należy, że infrastruktura techniczna i zaangażowanie osobowe musi pozostawać w ścisłym związku z dokonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu. Zatem koniecznym jest dla uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności aby to miejsce nie tylko wykorzystywało towary i usługi, lecz także samo mogło wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy. Przy czym, nie jest konieczne dla uznania działalności podmiotu za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, aby przy wykorzystaniu wystarczających środków sam podmiot świadczył usługi czy też dokonywał dostaw towarów. Ważne również aby stworzona struktura działalności podmiotu miała możliwość odbioru i korzystania z usług dostarczonych na własne potrzeby.

Należy stwierdzić, że Wnioskodawca spełnia przesłanki do uznania opisanej w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym działalności Spółki za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, które cechuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego.

Wnioskodawca przy wykonywaniu wskazanych czynności dysponuje w Polsce odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego świadczącą o posiadaniu przez Wnioskodawcę stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jak wskazano do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego, o ile dostępność innego zaplecza jest porównywalna do dostępności zaplecza własnego – podatnikowi musi przysługiwać porównywalna kontrola nad zapleczem personalnym i technicznym. Istotne jest w tym przypadku ekonomiczne wykorzystanie ludzi i sprzętu. W przedmiotowej sprawie prawo własności nabywanych nieruchomości przysługuje Wnioskodawcy. Wnioskodawca widnieje w aktach notarialnych jako nabywca nieruchomości. Jednocześnie Wnioskodawca w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą polegającą na czerpaniu pożytków z najmowania powierzchni biurowych i innych powierzchni komercyjnych w zakupionych nieruchomościach zarówno przed, jak i po nabyciu nieruchomości będzie nabywać od polskich dostawców usługi księgowe, doradztwa technicznego, doradztwa w dziedzinie nieruchomości oraz due diligence nabywanych w przyszłości budynków lub spółek obiektowych, usługi audytu, doradztwa prawnego i podatkowego, usługi wyceny, usługi architektoniczne, usługi pośrednictwa w nabyciu/wynajmie nieruchomości. Tym samym, z punktu widzenia prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności na terytorium kraju polegającej na nabywaniu nieruchomości oraz czerpaniu pożytków z najmowania powierzchni biurowych i innych powierzchni komercyjnych w zakupionych nieruchomościach należy stwierdzić, że cechy i skala posiadanego w kraju zaplecza Spółki umożliwiają Wnioskodawcy prowadzenie niezależnej działalności.

oprac.: Wojciech Zajączkowski