Od 2024 roku, zgodnie z art. 24ca ust. 1 ustawy CIT, minimalny podatek dochodowy w wysokości 10% podstawy opodatkowania skierowany jest co do zasady, do podatników będących spółkami oraz podatkowymi grupami kapitałowymi, mających siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, którzy w ramach działalności operacyjnej ponoszą stratę lub wykazują określony niski wskaźnik dochodowości. (udział dochodów w przychodach w wysokości nieprzekraczającej 2 % (2 % lub niższej).

Podatnikami minimalnego CIT będą też nierezydenci (tj. podatnicy niemający na terytorium Polski siedziby lub zarządu), prowadzący działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład. Obliczenia tego podatku dokonuje się w części D druku CIT/M, stanowiącego załącznik do deklaracji CIT-8. Minimalny podatek dochodowy podlega wpłacie na rachunek urzędu skarbowego w terminie zapłaty „klasycznego CIT”.

Podstawową cechą podatku minimalnego jest możliwość odliczenia jego wysokości, tj. kwoty zapłaconego za dany rok podatkowy minimalnego podatku dochodowego, od podatku „klasycznego” CIT, w kolejnych latach. Odliczenia, zgodnie z art. 24ca ust. 13 ustawy o CIT, dokonuje się w zeznaniu CIT za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe, następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy.

Przy czym, przez odliczanie danej kwoty podatku w ciągu trzech lat należy rozumieć podzielenie kwoty podatku na trzy części i odliczanie każdej z tych trzech części w trzech następujących po sobie latach podatkowych. Ustawodawca nie przewidział możliwości ani jednorazowego odliczenia podatku minimalnego (w jednym roku podatkowym), ani też wyboru długości okresu jego odliczania. Stanowisko to zaprezentował Dyrektor KiS w interpretacji z dnia 18 kwietnia 2024 r., sygn. 0114-KDIP2-2.4010.88.2024.1.SJ.

Odliczanie podatku minimalnego powinno przebiegać w następujący sposób:

1) podatnik pomniejsza „klasyczny” podatek CIT o część kwoty podatku minimalnego w roku podatkowym następującym po roku, w którym został zapłacony podatek minimalny;

2) w kolejnym roku podatnik pomniejsza „klasyczny” podatek CIT o część kwoty podatku minimalnego, ale tylko w tej części, która nie została jeszcze odliczona;

3) w kolejnym (trzecim) roku podatkowym podatnik pomniejsza „klasyczny” podatek CIT o pozostałą część kwoty – taką, która nie została jeszcze odliczona.

Odliczenie zapłaconego podatku może być zastosowane zarówno w sytuacji, gdy przez te kolejne 3 lata podatnik posiada dochód do 2% ( i musi ponownie opłacać podatek minimalny), jak i w sytuacji, gdy jego dochód w tych latach przekracza ten 2% i podatek minimalny już w tych kolejnych latach nie występuje. Podatnicy, którzy permanentnie ponoszą stratę podatkową lub odnotowują niską rentowność, zgodnie z założeniami przepisów o podatku minimalnym, nie będą mogli tego podatku odliczyć.

Zatem tylko w przypadku obliczenia „klasycznego” podatku CIT przez kolejne 3 lata możliwe jest odliczenie całego zapłaconego podatku minimalnego. Możliwość odliczenia podatku minimalnego stanowi pewnego rodzaju „premię” za osiągnięcie dochodu skutkującego obowiązkiem zapłaty podatku CIT w kolejnych trzech latach podatkowych. Nie ma przy tym możliwości, aby przez trzy lata odliczać zawsze pełną kwotę tego podatku. Jeśli ten sam podatek minimalny mógłby być odliczony od podatku za kolejne lata podatkowe za każdym razem w pełnej wysokości, to spowodowałoby to aż trzykrotne odliczenie tego samego podatku, co jest sprzeczne z celem przepisów.