Spółka komandytowo – akcyjna podatnikiem CIT

Nowelizacja została wprowadzona na mocy ustawy z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym (Dz.U. z 2013 r., poz. 1387). Warto zauważyć, że zakres opodatkowania, który ostatecznie wprowadzono w życie został znacznie okrojony w porównaniu z tym, co pierwotnie planowano. Ustawodawca nie zdecydował się bowiem na nałożenie podatku dochodowego od osób prawnych także na spółki komandytowe.

Niekorzystne dla podatników rozwiązanie prawne wprowadzono po tym, jak szerokie i bezpieczne wykorzystywanie SKA stało się możliwe po podjęciu przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwał: z 16 stycznia 2012 r. (II FPS 1/11) w odniesieniu do wspólnika będącego osobą prawną oraz z 20 maja 2013 r. (II FPS 6/12) dotyczącej wspólnika SKA będącego osobą fizyczną. Zgodnie z ich treścią, przychód akcjonariusza SKA podlega opodatkowaniu dopiero w dniu otrzymania dywidendy, a nie już w momencie, gdy staje się należny spółce. Dzięki temu możliwe było akumulowanie zysków w SKA, które nie były opodatkowane po stronie spółki ani wspólników zgodnie z metodą memoriałową. Akcjonariusz nie musiał również wpłacać zaliczek na poczet podatku dochodowego w już momencie powstania przychodu należnego.  

Do końca 2013 r. SKA, podobnie jak pozostałe osobowe spółki prawa handlowego, była transparentna na cele podatku dochodowego, a zatem opodatkowanie występowało tylko na poziomie wspólników, ale już nie na poziomie spółki. Od Nowego Roku spółka ta jest opodatkowana nie tylko na poziomie wspólników, ale także na poziomie spółki. Oznacza to, że na cele CIT spółka ta zostanie zbliżona do dotychczasowych zasad opodatkowania spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych.

W związku z tą nowelizacją zmieniono siatkę pojęć oraz wprowadzono nowe definicje. Dotyczy to takich pojęć jak:
 

• udział (akcja),
• wspólnik,
• kapitał zakładowy,
• udział w zyskach osób prawnych,
• objęcie udziału (akcji),
• spółka.

Fakt, że SKA jest opodatkowana CIT sprawia, że udział w zysku takiej spółki przypadający wspólnikom jest mniejszy o zapłacony przez nią podatek. Warto zauważyć, że jednak tylko komplementariusz uzyskał prawo do obniżenia płaconego przez siebie podatku z tytułu udziału w zyskach osób prawnych o określoną kwotę obliczoną z uwzględnieniem wysokości jego udziału w zysku oraz wysokości podatku zapłaconego przez spółkę.  Zryczałtowany  podatek  od  przychodów uzyskiwanych  przez  komplementariusza  z  tytułu  udziału  w  zyskach SKA wspólnik ten będzie miał prawo pomniejszyć o kwotę odpowiadającą  iloczynowi  procentowego  udziału  komplementariusza  w zysku  tej  spółki  i  podatku  należnego  od  dochodu  tej  spółki za  rok  podatkowy,  z  którego  przychód  z  tytułu udziału w zysku został uzyskany. Kwota pomniejszenia nie  może jednak przekroczyć kwoty podatku, który komplementariusz musi zapłacić w związku z udziałem w zysku SKA. Odliczenie to przysługuje także w przypadku, gdy przychód za dany  rok  podatkowy  zostanie  uzyskany  przez  komplementariusza w innym  roku  niż  rok  następujący  po  danym  roku  podatkowym,  jednak nie dłużej  niż  przez  5  kolejnych  lat  podatkowych,  licząc  od  końca  roku  podatkowego  następującego  po  roku,  w  którym  zysk  został  osiągnięty.

W sytuacji, kiedy ten sam komplementariusz występuje w kilku SKA, przysługuje mu pomniejszenie  w  odniesieniu  do  podatku  od  przychodów  uzyskiwanych  odrębnie z każdej z tych spółek. Ponadto, prawo do pomniejszenia podatku komplementariusza przysługuje mu w przypadku likwidacji  SKA  albo jego  wystąpienia  z  takiej spółki.

Jednocześnie wyłączono ze zwolnienia dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z zysków osób prawnych dochody uzyskiwane przez komplementariusza, które podlegają pod wyżej opisaną regulację.  

Warto zauważyć, że korzystne rozwiązania można jeszcze wykorzystywać nadal, ale tylko w spółkach komandytowo – akcyjnych, których rok podatkowy nie pokrywa się w kalendarzowym.

Wśród innych rozwiązań wprowadzonych ustawą warto wymienić przykładowo:
 

• wprowadzenie nowego rodzaju przychodu – z wystąpienia komplementariusza z SKA oraz ze zmniejszenia udziału kapitałowego tego wspólnika,
• niepodzielone zyski zgromadzone w SKA będą podlegały opodatkowaniu w przypadku przekształcenia tej spółki w spółkę niebędącą podatnikiem CIT,
• odsetki od udziału kapitałowego wypłacanego na rzecz wspólnika przez SKA jako kategoria udziału w zyskach osób prawnych.

Zmiany w opodatkowaniu SKA wprowadzone z początkiem 2014 r. mają na celu zrównanie pozycji wspólników tych spółek z udziałowcami spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i akcjonariuszami spółek akcyjnych. Przyjmowanie takiego rozwiązania może jednak powodować wiele problemów związanych ze stosowaniem przepisów wobec spółki, której charakter prawny ukształtowany na gruncie przepisów prawa handlowego, znacznie różni się od charakteru prawnego spółek kapitałowych.      

Dorota Jaszczak