W dobie mediów społecznościowych rozpowszechnianie własnego wizerunku stało się normą i wiele osób fizycznych czerpie z tego przychody. Każdy ma pełne prawo decydowania o udostępnianiu swojego wizerunku, ale doznaje ono ograniczenia – kiedy autorem zdjęcia lub nagrania jest inna osoba.

Należności z udostępniania wizerunku nie stanowią przychodów z praw autorskich. Są to jednak przychody z praw majątkowych w postaci rozporządzania dobrem osobistym, jakim jest wizerunek. W przypadku otrzymania wynagrodzenia z ww. tytułu mamy do czynienia z przychodem, określonym w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT. Stanowisko to zaprezentował m.in. Dyrektor KiS w interpretacji z 22 października 2024 r., sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.598.2024.3.AP. W konsekwencji zakwalifikowania wynagrodzenia za korzystanie z wizerunku osoby fizycznej do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy PIT – płatnik przy wypłacie tego wynagrodzenia polskiemu rezydentowi podatkowemu będzie obowiązany do poboru 12% zaliczki na podatek dochodowy, obliczonej zgodnie z zasadami określonymi w art. 41 ust. 1 tej ustawy. Płatnik, na wniosek podatnika może przyjąć przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy stawkę 32% (zamiast stawki 12%).

Już w wyroku WSA w Gliwicach z 1 sierpnia 2012 r. sygn. akt I SA/Gl 866/11, sąd stwierdził, że osoba fizyczna nie posiada praw autorskich do swojego własnego wyglądu, wizerunku, a wynagrodzenie za korzystanie z wizerunku nie jest wynagrodzeniem za korzystanie z praw autorskich lub za rozporządzanie nimi. Wizerunek nie może być rezultatem pracy czy działalności twórczej i w związku z tym nie może być traktowany jako utwór. Z tego też względu do przychodu z tego tytułu nie stosuje się 50% kosztów uzyskania przychodów. Stosownie do postanowień art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT, koszty w tej wysokości przysługują jedynie z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

W ocenie NSA (wyrok z 26 lipca 2016 r., II FSK 795/16), wizerunek danej osoby staje się utworem, będącym przedmiotem prawa autorskiego, dopiero wówczas, gdy stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Oczywiście, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej, co wynika z art. 81 ust. 1 cyt. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W przypadku braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, np. jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.

Zezwolenia nie wymaga jedynie rozpowszechnianie wizerunku:

• osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
• osoby stanowiącej jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Natomiast przychody z tytułu udostępnienia wizerunku dziecka rozliczyć należy zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o PIT. Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.