W przypadku, gdy były pracownik zwróci pracodawcy pełny koszt przypisanego do tego pracownika pakietu medycznego, a zatem pokryje go ze środków własnych, po stronie pracownika nie powstanie żaden przychód – nie będzie żadnej podstawy do oskładkowania czy opodatkowania. Jeżeli natomiast to pracodawca pokryłby koszt pakietu medycznego ze środków własnych, po stronie byłego już pracownika powstanie przychód z innych źródeł zgodnie z dyspozycją przepisu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy PIT.

Często firmy współpracujące z wykonawcami w ramach B2B opłacają im pakiety medyczne. Jak wówczas przedsiębiorcy mają je opodatkować? W przypadku ryczałtowców, zgodnie z  art. 12 ust. 1 pkt 7 lit.e  ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne  – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 3,0% przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 i 5-10 ustawy o podatku dochodowym. Wśród wymienionych we wskazanym przepisie znajdują się nieodpłatne świadczenia. Tym samym należy tu zastosować stawkę 3% do otrzymanych nieodpłatnie profitów. Nie ma natomiast wątpliwości w przypadku podatników na liniowych, gdyż tam stawka podatku jest zawsze taka sama.

Z punktu widzenia umów cywilnoprawnych, sfinansowanie zleceniobiorcy nieprowadzącemu działalności gospodarczej, prywatnej opieki medycznej spowoduje powstanie u niego przychodu z działalności wykonywanej osobiście. Jeśli świadczenie będzie częściowo odpłatne, przychodem zleceniobiorcy będzie różnica pomiędzy wartością pakietu medycznego ustaloną według ceny zakupu, a odpłatnością ponoszoną przez zleceniobiorcę (art. 11 ust. 2a pkt 2, ust 2b ustawy PIT).

Natomiast pakiet medyczny (w części niedotyczącej medycyny pracy) udostępniony pracownikom na urlopie macierzyńskim stanowi przychód podatkowy. Jeżeli pracodawca wypłaca zasiłki lub inne świadczenia pracownikom, może potrącić podatek z tych świadczeń lub jeśli nie dokonuje żadnych wypłat, może zażądać od pracownika comiesięcznej wpłaty na podatek. W przypadku, gdy uznamy pakiet medyczny za przychód pracownika ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy PIT, to w czasie urlopu macierzyńskiego ze względu na powiązanie z przychodem ze stosunku pracy należy odejmować od wartości przychodu koszty uzyskania, a jeżeli pracownica złożyła pracodawcy PIT-2 – także uwzględniać kwotę wolną zmniejszającą podatek.

Co z rodziną pracownika i świadczeniami medycznymi dla nich? Pakiet medyczny członków rodziny pracowników jest nieodpłatnym świadczeniem otrzymywanych przez pracownika. Gdyby nie łączący pracownika z pracodawcą stosunek pracy, członkowie rodziny nie otrzymaliby świadczenia medycznego. Zatem, w przypadku objęcia opieką medyczną także członków rodziny pracownika mamy do czynienia z ewidentnym powstaniem korzyści w majątku tychże osób, gdyż w przypadku skorzystania w przyszłości ze świadczenia medycznego, pracownik (i jego rodzina), jako objęty dodatkową opieką medyczną nie będzie musiał ponosić z tego tytułu żadnej opłaty. Fakt, że ubezpieczenie finansowane jest przez pracodawcę, oznacza, że pracodawca realizuje na rzecz osoby uprawnionej (pracownika) nieodpłatne świadczenie, opodatkowane podatkiem dochodowym.

Jeśli natomiast byłemu pracownikowi – renciście z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych będzie refundowany pakiet medyczny i zostanie przekroczony roczny limit (3000 zł), były pracodawca będzie zobowiązany od nadwyżki pobrać 10% zryczałtowany podatek. Były pracownik-rencista przed otrzymaniem świadczenia podlegającego opodatkowaniu powinien wpłacić byłemu pracodawcy kwotę zryczałtowanego podatku, który ten przekaże na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy