Występowanie osób fizycznych ze spółek jawnych osób fizycznych nie zawsze wywołuje skutki podatkowe. Możliwa jest sytuacja, w której wspólnik występuje ze spółki jawnej bez wynagrodzenia. Takie wystąpienie wspólnika ze spółki jawnej nie wywołuje żadnych skutków podatkowych. U występującego wspólnika oraz u pozostających w spółce wspólników nie powstają przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wskazuje na to m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora KiS z 27 czerwca 2024 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.325.2024.2.MM.

Przychody takie powstają jednak, jeżeli osoby fizyczne występujące z takich spółek otrzymują – w ramach rozliczenia tzw. udziału kapitałowego – środki pieniężne. Wystąpienie wspólnika ze spółki powoduje wówczas obowiązek rozliczenia udziału kapitałowego wspólnika. Środki pieniężne wypłacone wspólnikowi stanowią co do zasady przychód z działalności gospodarczej z uwzględnieniem art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym fizycznych. Jeżeli w momencie uzyskania środków pieniężnych z tytułu wystąpienia ze spółki jawnej były wspólnik nie prowadzi już działalności gospodarczej, to powinien rozliczyć podatek zgodnie z formą opodatkowania, którą stosował w roku podatkowym, w którym wystąpił ze spółki. Tak uznał m.in. Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 11 lutego 2020 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.652.2019.2.KS.

Wypłacone wspólnikowi środki finansowe z tytułu wystąpienia ze spółki, której był wspólnikiem, stanowią przychód z działalności gospodarczej w momencie wypłaty tych środków (lub poszczególnych rat). Ponadto, z art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT wynika, że ustalając wysokość przychodu z tytułu wystąpienia ze spółki, należy ustalić kwotę środków pieniężnych wypłaconych wspólnikowi z tytułu wystąpienia ze spółki, a następnie przychód ten pomniejszyć o wyliczoną kwotę wyłączenia, czyli nadwyżkę przychodów nad kosztami w spółce, pomniejszoną o dokonane z tytułu udziału w spółce wypłaty oraz o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, o ile wcześniej nie pomniejszyły przychodu do opodatkowania (art. 14 ust. 2 pkt 16a ustawy o PIT). Jeśli rozliczenia ze wspólnikiem dokonywane są ratami, to obliczoną kwotę wyłączenia należy przypisać proporcjonalnie do każdej otrzymanej raty i ją pomniejszyć.

W przypadku, gdy wspólnik rozlicza swoje przychody z działalności w sposób zryczałtowany, to jednocześnie tak wyliczony przychód nie podlega pomniejszeniu o wydatki na nabycie lub objęcie przez wspólnika prawa do udziału w spółce, o których mowa w art. 24 ust. 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ ryczałt ustala się bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania.

W przypadku opodatkowania wspólnika ryczałtem, ustawodawca nie przewidział wprost konkretnej stawki ryczałtu w przypadku osiągnięcia przychodów w związku z otrzymaniem środków pieniężnych z tytułu wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej, przychód ten należy opodatkować stawką mającą zastosowanie do opodatkowania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W przypadku uzyskiwania przez wspólnika przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych różnymi stawkami ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, przychody te należy opodatkować proporcjonalnie do uzyskiwanych przychodów z działalności gospodarczej (m.in. wskazuje na to interpretacja indywidualna z 8 maja 2025 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.89.2025.4.AG).