Przedsiębiorcy dokonujący sprzedaży samochodów osobowych muszą zwrócić uwagę na właściwe wyliczenie dochodu z tej transakcji do opodatkowania. Inne zasady będą przy rozliczeniu samochodu, którego cena przy nabyciu przekroczyła limit 150 tyś zł/225 tyś zł a inne przy samochodzie sfinansowanym częściowo lub w całości dotacją lub otrzymanego w darowiźnie.

Prawidłowym działaniem podatnika przy sprzedaży samochodu osobowego sfinansowanego częściowo dotacją a częściowo wkładem własnym, jest określenie dochodu/straty ze sprzedaży w ten sposób, że przychód ze sprzedaży zostanie pomniejszony o wartość początkową środka trwałego wpisaną do ewidencji środków trwałych, pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych stanowiących koszty uzyskania przychodów, przy czym wartość początkowa obejmuje również niezamortyzowaną część tej wartości, która była sfinansowana z dotacji (potwierdza to m.in. interpretacja z 14 kwietnia 2022 r., Dyrektora KiS, sygn. 0112-KDIL2-2.4011.100.2022.1.MM). A więc nie ma potrzeby rozbijania wartości początkowej środka trwałego, w części niezamortyzowanej, na kwotę sfinansowaną z dotacji i kwotę pochodzącą ze środków własnych. Reasumując – w momencie sprzedaży nie w pełni zamortyzowanego środka trwałego, sfinansowanego dotacją, podatnik może pomniejszyć przychód ustalony z tego tytułu o niezamortyzowaną wartość początkową środka trwałego.

W przypadku samochodów osobowych o wartości początkowej przekraczającej 150 000 zł przepisy ustaw o podatkach dochodowych przewidują odrębne zasady amortyzacji podatkowej oraz ustalania kosztu uzyskania przychodu przy ich zbyciu. Kosztami uzyskania przychodów nie są bowiem odpisy amortyzacyjne w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej kwotę 150 000 zł (limit ten jest podwyższony do 225 000 zł w przypadku samochodów osobowych będących pojazdami elektrycznymi oraz w przypadku samochodów osobowych będących pojazdami napędzanymi wodorem). Ale, nie dotyczy to pojazdów oddanych do używania na podstawie umowy leasingu operacyjnego, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, gdy oddawanie w odpłatne używanie na podstawie takiej umowy stanowi przedmiot działalności podatnika. Wówczas cała wartość początkowa zwiększa koszt odpłatnego zbycia.

Natomiast, w przypadku sprzedaży samochodu osobowego otrzymanego w darowiźnie, podatnik nie może ujmować w kosztach podatkowych odpisów amortyzacyjnych od otrzymanego w darowiźnie samochodu osobowego, a dochodem/stratą ze sprzedaży tego środka trwałego będzie różnica pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia samochodu, a jego wartością początkową wskazaną w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

Ustalenie dochodu podatkowego ze sprzedaży samochodu osobowego jest istotne również dla celów składki zdrowotnej. Podstawę wymiaru tej składki przedsiębiorcy opodatkowani według zasad ogólnych, co do zasady, ustalają w oparciu o dochód z działalności gospodarczej. W 2025 roku planowane są zmiany w rozliczeniu składki zdrowotnej, w tym również od sprzedaży środka trwałego, z założenia obciążenie składką zdrowotna przy sprzedaży majątku trwałego ma być zniesione.