Skopiuj link
Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która świadczy usługi przerobu materiału powierzonego, w wyniku których wytwarza meble stanowiące wyposażenie statków. Meble wytwarzane są przez Spółkę z materiału powierzonego przez ST AG w Szwajcarii. ST AG jest więc właścicielem materiałów służących do produkcji mebli. Firma ta zakupuje te materiały spoza Unii Europejskiej i są one przesyłane bezpośrednio do Spółki, która dokonuje odprawy celnej i jest wykazana w dokumencie SAD jako odbiorca towaru. Spółka dokonuje tej odprawy we własnym imieniu i na własną rzecz lub przez przedstawiciela pośredniego działającego w imieniu własnym lecz na rzecz Spółki. Urząd Celny dopuszcza te towary do obrotu po uprzednim uregulowaniu przez Spółkę należności celnych, tj. cła i podatku VAT. Świadczone przez Spółkę usługi są przedmiotem sprzedaży do ST AG w Szwajcarii.
Spółka zadała następujące pytanie, czy zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT jest uprawniona do odliczenia podatku VAT zapłaconego w związku z importem materiałów i wykazanego w dokumencie odprawy celnej dopuszczanych do obrotu materiałów powierzonych Spółce przez ST AG?
Zdaniem Spółki art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w pełni upoważnia Spółkę do odliczenia podatku VAT uregulowanego w trakcie procedury celnej.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Wskazał, że w myśl art. 2 pkt 7 ustawy, przez import towarów rozumie się przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Powyższa definicja kładzie nacisk przede wszystkim na czynność faktyczną, czyli przywóz towaru. Dla zaistnienia importu nie ma znaczenia cel przywozu bądź stosunek prawny, w ramach którego dokonano przywozu. Zgodnie z art. 64 Rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r., ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. U. UE L Nr 302, poz. 1 ze zm.), zwanego dalej WKC, z zastrzeżeniem art. 5 zgłoszenia celnego może dokonać każda osoba, która przedstawi lub doprowadzi do przedstawienia właściwym organom celnym towaru, którego dotyczy zgłoszenie, razem ze wszystkimi dokumentami, których przedłożenie jest niezbędne do zastosowania przepisów regulujących procedurę celną, do której towar jest zgłaszany.
W oparciu o art. 201 ust. 1 lit. a WKC, dług celny w przywozie powstaje w wyniku dopuszczenia do obrotu towaru podlegającego należnościom przywozowym. W myśl art. 201 ust. 2-3 WKC, dług celny powstaje w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego. Zasadniczo za dłużnika uznaje się zgłaszającego, jednak w przypadku przedstawicielstwa pośredniego dłużnikiem jest również osoba, na rzecz której składane jest zgłoszenie celne. Wspólnotowy Kodeks Celny przewiduje możliwość występowania przedstawiciela na rzecz osoby reprezentowanej, ale w imieniu własnym, określając taką formę reprezentacji jako przedstawicielstwo pośrednie. Działanie takie wywołuje skutki zarówno dla przedstawiciela, jak i dla reprezentowanego. Konstrukcja przyjęta w przypadku przedstawicielstwa pośredniego zakłada poniesienie przez przedstawiciela większej odpowiedzialności za swoje działania, w zamian za traktowanie go jako zgłaszającego. Przedstawiciel pośredni jest zatem dłużnikiem solidarnie z osobą, na rzecz której jest składane zgłoszenie celne.
W świetle powyższych regulacji zasadne jest twierdzenie, że w przypadku importu towarów dokonywanego przez przedstawiciela pośredniego, obowiązek uiszczenia cła ciąży zarówno na przedstawicielu, jak i jego zleceniodawcy (polski przedsiębiorca – importer).
W myśl art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone, w części lub w całości, albo zastosowano preferencyjną, obniżoną lub zerową stawkę celną.
Szczególne zasady wymiaru i poboru podatku w imporcie wiążą się ze specyfiką importu jako czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Przede wszystkim należy podkreślić, że obowiązek zapłaty podatku z tytułu importu towarów ciąży na osobach przywożących towary, bez względu na to, czy są one podatnikami w rozumieniu art. 15 ustawy czy też nie. W konsekwencji każdy podmiot importujący towary obowiązany jest uiścić podatek z tytułu importu towarów, ponieważ w tym przypadku podatek obciąża czynność faktyczną, jaką jest przywóz towarów.
Przepisy nie uzależniają natomiast powstania tego obowiązku od warunku posiadania przez importera prawa do dysponowania towarem jak właściciel.
Spółka jest podmiotem wykazanym w dokumencie celnym SAD jako odbiorca (importer) i to Spółka dokonuje odprawy celnej we własnym imieniu i na własną rzecz lub przez przedstawiciela pośredniego. Towary są dopuszczone do obrotu przez urząd celny po uregulowania należności celnych przez Spółkę, tj. po opłaceniu cła i podatku VAT. Z powyższego wynika zatem, że to na Spółce ciąży obowiązek zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów. Zaznaczyć jednocześnie należy, że możliwość zgłoszenia towarów do odprawy celnej w celu dopuszczenia do obrotu nie jest uzależnione od posiadania prawa własności tych towarów, czy też prawa do rozporządzania nimi.
W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Kwotę podatku naliczonego stanowi – w przypadku importu towarów – suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego i deklaracji importowej, z zastrzeżeniem pkt 5 (art. 86 ust. 2 pkt 2 ustawy).
Aby zatem podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego, musi istnieć związek pomiędzy importowanym towarem a czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.
Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Jak wynika z powyższego przepisu, warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z usługami świadczonymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.
Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że dokonując odprawy celnej materiałów stanowiących własność kontrahenta szwajcarskiego Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy z tytułu importu towarów związanych z usługami świadczonymi poza terytorium kraju, ponieważ posiada dokumenty z których wynika związek pomiędzy importowanymi towarami a usługami przez Spółkę świadczonymi.
Reasumując, w zaistniałym stanie faktycznym Spółka jest uprawniona do odliczenia podatku VAT zapłaconego w związku z importem materiałów powierzonych przez ST AG i wykazanego w dokumencie odprawy celnej dopuszczanych do obrotu materiałów, jednak na podstawie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy a nie powołanego przez Spółkę art. 86 ust. 1 ustawy.
Wobec powyższego stanowisko Spółki, zgodnie z którym art. 86 ust. 1 ustawy w pełni upoważnia Spółkę do odliczenia podatku VAT uregulowanego w trakcie procedury celnej, należało uznać za nieprawidłowe.