Płatnik – zakład pracy – oprócz typowego comiesięcznego rozliczenia wynagrodzeń osób zatrudnionych musi również zwrócić uwagę na obowiązki w podatku dochodowym w sytuacji zakończenia sprawy sądowej z pracownikiem z nakazem wypłaty wynagrodzenia. Wskazuje na to kodeks pracy.

Zgodnie z art. 57 § 1 Kodeksu pracy, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Wynagrodzenia tego nie można traktować jako odszkodowania za bezprawne rozwiązanie stosunku pracy przysługującego na podstawie art. 56 § 1 Kodeksu pracy. Kodeks pracy wprowadza wyraźne rozgraniczenie pomiędzy wynagrodzeniem za czas pozostawania bez pracy, a odszkodowaniem. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługuje wówczas, gdy orzeczono o przywróceniu do pracy (art. 57 § 1 Kodeksu pracy), natomiast o odszkodowaniu można mówić w sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z naruszeniem przepisów, a pracownik nie żąda przywrócenia do pracy (art. 56 § 1 Kodeksu pracy).

Aby sprawdzić czy w związku z wypłatą zasądzonej kwoty ciążą na podmiocie obowiązki płatnika, należy przeanalizować, czy wypłata wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy spowoduje powstanie u pracownika przychodu ze stosunku pracy i czy przychód ten korzysta ze zwolnienia od opodatkowania. Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT: wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy – Kodeks pracy z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w ustawie PIT.

Dopiero po analizie powyższych regulacji podmiot może stwierdzić, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy nie jest odszkodowaniem, uprawniającym do zwolnienia od opodatkowania podatkiem PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT (wyroki NSA: z dnia 18 lutego 2010 r., sygn. akt II FSK 1504/08 oraz z 21 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 2918/12). Jest to świadczenie związane bezpośrednio ze stosunkiem pracy. Kwota wypłaconego wynagrodzenia stanowi więc przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. W związku z tym, płatnik musi pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych i przygotować deklarację PIT-11 i PIT-4R. Stanowisko to potwierdził Dyrektor KiS w interpretacji z dnia 22 października 2024 r., sygn. 0115-KDWT.4011.125.2024.1.MJ.

ZUS stoi na stanowisku, że wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres pozostawania bez pracy nie pozostaje w związku z ustaniem zatrudnienia. Ostatecznie nie dochodzi do rozwiązania stosunku pracy, gdyż pracownik ponownie podejmuje zatrudnienie na dotychczasowych warunkach, tak jakby nigdy nie doszło do rozwiązania umowy o pracę. A więc wynagrodzenie to należy oskładkować. Potwierdza to m.in. interpretacja z 8 sierpnia 2023 r. (WPI/200000/43/756/2023), w której ZUS wskazał, że w sytuacji, gdy pracownikowi zostało wypłacone wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy i nie nastąpiło w związku z tym rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem, nie ma podstaw do zastosowania zwolnienia z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego. Wypłacona pracownikowi kwota wynagrodzenia podlega obowiązkowi opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne.