Skopiuj link
Obecnie obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą wydania towarów lub wykonania usługi, a jeżeli czynności te powinny być potwierdzone fakturą, z chwilą wystawienia tej faktury, nie później niż 7. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Rozliczenie tego podatku następuje w deklaracji za dany miesiąc (ewentualnie kwartał), w którym powstał obowiązek podatkowy, a to oznacza, że dla sprzedaży dokonywanej pod koniec miesiąca, w zależności od daty wystawienia faktury, obowiązek podatkowy powstawać może w miesiącu dokonania czynności lub w miesiącu następnym (jeżeli faktura zostanie wystawiona w miesiącu następnym lub siedmiodniowy termin od daty wydania towaru lub wykonania usługi będzie przypadał na następny okres rozliczeniowy – w przypadku niewystawienia faktury w terminie). Poza tym dyrektywa 2006/112/WE upoważnia państwa członkowskie do powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z wystawieniem faktury, jednak jest to odstępstwo od zasady ogólnej, które może być stosowane wyłącznie do określonych kategorii podatników lub określonych kategorii transakcji , a nie jako powszechna zasada. Tym samym obecne brzmienie przepisów dotyczących ogólnych zasad momentu powstania obowiązku podatkowego budzi wątpliwości w kontekście ich zgodności z przepisami unijnymi.
Natomiast większość przepisów regulujących szczególny moment powstania obowiązku podatkowego jest bez wątpienia niezgodnych z regulacjami unijnymi. Potwierdził to wyrok TSUE w sprawie TNT Express Worldwide (Poland) sp. z o.o. z dnia 16 maja 2013 r. C-169/12.
Wprowadzenie w nowych przepisach generalnej zasady, zgodnie z którą obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, w miejsce obowiązującej reguły będzie oznaczać zmianę terminu rozliczenia podatku – co do zasady – jedynie w odniesieniu do przypadków, gdy dla sprzedaży dokonywanej pod koniec miesiąca, możliwe było wystawienie faktury w następnym miesiącu (nie później niż 7. dnia od dokonania sprzedaży). Tylko w takiej bowiem sytuacji (tj. jeżeli podatnik wystawi fakturę w miesiącu następnym po miesiącu w którym miały miejsce czynności opodatkowane) termin rozliczenia podatku zostanie przesunięty o jeden okres rozliczeniowy. W pozostałym zakresie, zarówno według reguł obowiązujących jak i nowowprowadzonych, podatek stanie się wymagalny w miesiącu dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi, i co do zasady zostanie rozliczony za ten okres rozliczeniowy.
Nowa regulacja art. 19a ust. 1 jest zgodna z art. 63 dyrektywy 2006/112/WE, który przewiduje, że VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług. Należy zauważyć, że ustawodawca w nowych przepisach rezygnuje pojęcia wydanie towaru na rzecz dostawy towaru. Zmiana ta choć stosunkowo nieznaczna w niektórych sytuacjach może istotnie wpłynąć na moment obowiązku podatkowego. Obecnie wydanie towaru rodzi powstanie obowiązku podatkowego, również takie, które jest fragmentem realizacji kontraktu. Po zmianie przepisów, jeśli strony tak postanowią, dopiero dostarczenie kontrahentowi całości towaru objętego umową będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego.
Nowy przepis art. 19a ust. 1 ustawy o VAT oznacza rezygnację z dotychczasowego generalnego powiązania momentu powstania obowiązku podatkowego z datą wystawienia faktury. Wystawiona faktura co do zasady nie będzie miała wpływu na rozliczenie podatku, tym bardziej, że terminy wystawiania faktur również zmienią się radykalnie.
Niektóre czynności objęte będą regulacjami określającymi moment powstania obowiązku w sposób szczególny. Będą to następujące czynności:
- wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu,
- przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie,
- dostawy towarów dokonywane w trybie egzekucji,
- świadczenia usług, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym,
- świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37–41, w tym m.in. usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych, usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług,
- świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych,
- dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1),
- drukowania książek (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1),
- dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
- świadczenia usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych,
- świadczenia usług dostarczania wody, odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków,
- świadczenia usług zbieraniem, przetwarzaniem i usuwaniem odpadów,
- świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
- świadczenia usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
- świadczenia usług stałej obsługi prawnej i biurowej.
Należy również zwrócić uwagę, że ustawodawca pozostawił przepis analogiczny do art. 19 ust. 11 ustawy o VAT – art. 19a ust. 8, wskazujący na moment powstania obowiązku podatkowego w sytuacji otrzymania zapłaty, rozumianej jako przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi. Obowiązek podatkowy w takiej sytuacji powstanie z chwilą otrzymania zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Przepisy regulujące szczególne momenty powstania obowiązku podatkowego postaramy się przedstawić Państwu w kolejnych informacjach.
Aktualna promocja: