Nieodpłatna pożyczka podlega VAT

Z pytaniem do organu podatkowego zwróciła się Spółka, która zamierza udzielać pracownikom nieoprocentowanych pożyczek na cele mieszkaniowe ze środków obrotowych z rachunku bieżącego. Spółka nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT.

Spółka zadała pytanie, czy czynność udzielania pracownikom pożyczek ze środków obrotowych stanowi usługę w rozumieniu przepisów ustawy o VAT oraz, czy usługa ta jest zwolniona z opodatkowania VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zdaniem Spółki udzielanie pożyczek pracownikom przez Spółkę podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i jednocześnie podlega zwolnieniu zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał stanowisko Spółki za prawidłowe. Organ wskazał, że zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Warunki, których spełnienie powoduje, że nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług to:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia – w całości lub w części – podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie);

• w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Dla ustalenia czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. Stąd każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym stwierdzić należy, iż przedmiotowa czynność udzielania pracownikom nieoprocentowanych pożyczek ze środków obrotowych Spółki będzie stanowiła usługę w rozumieniu ww. ustawy.

W świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, Spółka będzie spełniała przesłanki do uznania ją za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu udzielania pożyczek.

Zaznaczyć przy tym należy, iż udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług będzie spełniać przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy czynności te nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Wobec powyższego stwierdzić należy, iż planowana czynność udzielania nieoprocentowanych pożyczek będzie podlegała opodatkowaniu w związku z uznaniem ich za odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy. Jednakże z uwagi na fakt, iż przedmiotowe usługi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Oceniając stanowisko Spółki należało uznać je za prawidłowe.

oprac.: Wojciech Zajączkowski