Miejsce świadczenia usług organizacji konferencji

Z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Podatnik, który zamierza świadczyć na rzecz podatników z siedzibą prowadzenia działalności gospodarczej poza terytorium kraju kompleksowe usługi polegające na logistycznym zorganizowaniu konferencji lub szkolenia oraz usług dodatkowych.

W skład takiej usługi wchodzi będą przede wszystkim:
 

1. zakwaterowanie w hotelu uczestników konferencji lub szkolenia;
2. pełne wyżywienie uczestników konferencji lub szkolenia;
3. wynajem sal konferencyjnych wraz z odpowiednim sprzętem technicznym (komputer, rzutnik/projektor multimedialny, sprzęt nagłaśniający, tablice i inne);
4. udostępnienie mediów;
5. działania związane z marketingiem danej imprezy (np. ustawienie tablic informacyjnych itp.);
6. przygotowanie wystroju sali konferencyjnej w sposób uzgodniony z Klientem np. poprzez ustawienie kwiatów itp.;
7. obsługa logistyczna konferencji lub szkolenia poprzez udostępnienie usług świadczonych przez pracowników lub podwykonawców Podatnika np. informatyka, pracowników technicznych, osoby odpowiedzialnej za rejestrację uczestników, pracowników ochrony.

Ponadto Podatnik zamierza świadczyć usługi dodatkowe takie jak:
 

1. organizacja czasu wolnego od zajęć merytorycznych (występy artystyczne, wspólna kolacja i wieczorna zabawa przy muzyce, tradycyjne zwiedzanie miasta z przewodnikiem bądź nowoczesna gra miejska);
2. transport uczestników konferencji lub szkolenia w związku ze zwiedzaniem miasta lub innymi przewidzianymi atrakcjami.

Po wykonaniu usługi Podatnik wystawi fakturę VAT z pozycją o treści „pakiet konferencyjny” oraz „organizacja konferencji – usługi dodatkowe”.
 Podatnik zadał pytanie, jakie jest miejsce świadczenia usługi przy świadczeniu kompleksowej usługi logistycznej organizacji konferencji wraz z usługami dodatkowymi w rozumieniu ustawy o VAT dla podatników nieposiadających siedziby prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Zdaniem Podatnika ma on prawo wystawiać za opisaną w zdarzeniu przyszłym usługę kompleksową (pakiet konferencyjny) oraz usługi dodatkowe dla podatników mających siedzibę poza terytorium kraju fakturę VAT bez polskiego podatku VAT z adnotacją, iż podatek VAT rozlicza nabywca usługi. W ocenie Podatnika na złożoną usługę organizacji konferencji lub szkolenia składają się usługi nierozerwalnie ze sobą związane, które są świadczeniami niezbędnymi do realizacji usługi organizacji konferencji lub szkolenia.

Natomiast w ocenie Podatnika miejsce świadczenia dla usług dodatkowych należy ustalić odrębnie, według zasad właściwych dla tych czynności.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Podatnika za prawidłowe. Organ stwierdził, że w przypadku usług o charakterze złożonym, o miejscu opodatkowania decydować będzie to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jedną usługą kompleksową, czy też z szeregiem jednostkowych usług. Ocena tej okoliczności winna odbywać się więc w oparciu o to, czy dokonywane czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.

W ocenie tut. Organu na złożoną usługę organizacji konferencji lub szkolenia składają się usługi nierozerwalnie ze sobą związane, które są świadczeniami niezbędnymi do realizacji usługi organizacji konferencji lub szkolenia, tj.:
 

• zakwaterowanie w hotelu uczestników konferencji lub szkolenia;
• pełne wyżywienie uczestników konferencji lub szkolenia;
• wynajem sal konferencyjnych wraz z odpowiednim sprzętem technicznym (komputer, rzutnik/projektor multimedialny, sprzęt nagłaśniający, tablice i inne);
• udostępnienie mediów;
• działania związane z marketingiem danej imprezy (np. ustawienie tablic informacyjnych itp.);
• przygotowanie wystroju sali konferencyjnej w sposób uzgodniony z Klientem np. poprzez ustawienie kwiatów itp.;
• obsługa logistyczna konferencji lub szkolenia poprzez udostępnienie usług świadczonych przez pracowników lub podwykonawców Podatnika np. informatyka, pracowników technicznych, osoby odpowiedzialnej za rejestrację uczestników, pracowników ochrony.

Nie można bowiem w przedstawionych okolicznościach uznać, iż ww. usługi mają charakter samoistny. Każda z ww. czynności stanowi element usługi złożonej związanej z przygotowaniem konferencji lub szkolenia. Należy zauważyć, iż czynności te są niezbędne do świadczenia usługi przygotowania konferencji/szkolenia oraz są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno świadczenie i nie powinny być sztucznie dzielone dla celów podatkowych.

Natomiast oferowane przez Podatnika usługi dodatkowe, tj.:
 

• organizacja czasu wolnego od zajęć merytorycznych (występy artystyczne, wspólna kolacja i wieczorna zabawa przy muzyce, tradycyjne zwiedzanie miasta z przewodnikiem bądź nowoczesna gra miejska);
• transport uczestników konferencji lub szkolenia w związku ze zwiedzaniem miasta lub innymi przewidzianymi atrakcjami

stanowią świadczenia, które nie są niezbędne do rzetelnego i właściwego świadczenia usługi polegającej na organizacji konferencji lub szkolenia.
Nie sposób bowiem uznać, że ww. świadczenia wykazują ścisłe powiązanie i są konieczne do przygotowania konferencji lub szkolenia, w taki sposób, iż w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, których rozdzielenie miałoby sztuczny charakter. Nie można również uznać, iż ww. świadczenia są zdeterminowane przez usługę główną (usługę przygotowania konferencji lub szkolenia) oraz że nie można wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez tych dodatkowych usług.

Powyższe okoliczności wskazują, iż ww. świadczenia dodatkowe oferowane w ramach organizacji konferencji lub szkolenia, nie stanowią środka do lepszego wykonania tych usług, stanowią usługi odrębne, mające na celu uatrakcyjnienie pobytu uczestnikom, mimo iż ich wartość pakietu konferencyjnego kalkulowana będzie zawsze dla całej usługi łącznie i zawierać wymienione wyżej czynności.

Mając na uwadze powyższy opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, iż miejsce świadczenia dla usług stanowiących kompleksową usługę organizacji konferencji lub szkolenia oraz usług dodatkowych należy ustalić odrębnie, według zasad właściwych dla tych czynności.

Zatem, dla ustalenia miejsca świadczenia usług stanowiących kompleksową usługę organizacji konferencji lub szkolenia, zastosowanie znajdzie ogólna zasada zawarta w art. 28b ust. 1 ustawy. Świadczona przez Podatnika ww. usługa, na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy, nie zawiera się w wyjątkach od ogólnej zasady, zawartych w przepisach art. 28b ust. 2-4 i art. 28c-28n ustawy. Zatem ww. usługa świadczona przez Podatnika nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, bowiem miejscem świadczenia tej usługi będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Natomiast dla świadczonych przez Podatnika usług dodatkowych należy ustalać miejsce świadczenia odrębnie dla każdej z nich. Tym samym, dla ustalenia miejsca opodatkowania usług w zakresie organizacji czasu wolnego od zajęć merytorycznych tj. występów artystycznych, wspólnej kolacji i wieczornej zabawy przy muzyce, tradycyjnego zwiedzania miasta z przewodnikiem bądź nowoczesnej gry miejskiej, jak również transportu uczestników konferencji lub szkolenia w związku z ww. zwiedzaniem miasta lub innymi przewidzianymi atrakcjami, świadczonych na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy, zastosowanie znajdzie zasada ogólna określona w art. 28b ust. 1 ustawy. Zatem ww. usługi świadczone przez Podatnika (niebędące usługami turystyki) również nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski – miejscem ich świadczenia będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej.