Wieloletni okres wykorzystania składników majątku zaliczanych do środków trwałych oraz nieruchomości wymaga analizy, z jakimi czynnościami są związane: opodatkowanymi czy zwolnionymi z VAT. Ustawa VAT przyjmuje zasadę dokonywania cząstkowej i równomiernej korekty w dłuższym czasie (dla nieruchomości przez 10 lat, a dla pozostałych składników majątku, których wartość początkowa przekracza 15 000 zł – przez 5 lat). Regulacje te mają na celu urealnienie odliczenia podatku naliczonego. Ustawa zakłada, że środki trwałe (jako dobra o charakterze trwałym) zużywają się w określonym czasie, a nie jednorazowo.

W przypadku pozostawienia niezamortyzowanych nakładów inwestycyjnych w obcym środku trwałym po zakończeniu umowy najmu, istnieje obowiązek dokonania korekty podatku VAT, który został wcześniej odliczony. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT taka korekta jest konieczna, gdyż zmienia się przeznaczenie środka trwałego, a inwestycja nie jest już wykorzystywana w działalności gospodarczej. Jeśli nakłady nie będą używane po zakończeniu umowy najmu (nie dokonano rozliczenia z wynajmującym ani demontażu tych nakładów), konieczne jest dokonanie korekty VAT od części tych nakładów, które nie zostały jeszcze zamortyzowane na dzień zakończenia umowy najmu.

Potwierdza to m.in. interpretacja Dyrektora KiS z 23 grudnia 2024 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.677.2024.1.MGO. Z uwagi na to, że inwestycje w obcym środku trwałym stanowią odrębny od nieruchomości środek trwały, podatnik powinien dokonywać korekty nakładów poczynionych na obcych środkach trwałych w okresie 5-letnim. Nakłady inwestycyjne w obcym środku trwałym (nieruchomości) nie podlegają 10-letniej korekcie.

Nie ma natomiast regulacji, która wprost dotyczyłaby korekty podatku naliczonego od nakładów poniesionych na przebudowę środków trwałych. Dla celów korekty wieloletniej nakłady te należy traktować tak jak zakup odrębnego składnika majątku. Oznacza to, że niezależnie od wartości początkowej ulepszanego obiektu, samo ulepszenie będzie podlegało korekcie wieloletniej, jeżeli jego wartość przekracza 15 000 zł. Stanowisko to potwierdza interpretacja Dyrektora KiS z 13 grudnia 2024 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.815.2024.1.MC.

Przykładowo, w 2025 roku nastąpiła zmiana przeznaczenia wykorzystywania części budynku z czynności zwolnionych od podatku VAT (najem do celów mieszkalnych) do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT w drodze rocznej korekty dla ww. nieruchomości, w wysokości 1/10 podatku naliczonego od wydatków poniesionych na jej przebudowę w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku 2026.

Korekty takiej należy dokonać przy każdej kolejnej zmianie prawa do odliczenia, jeżeli zmiana ta nastąpi w okresie korekty. W zakresie korekty związanej ze zmianą przeznaczenia danego wydatku – należy wypełniać w JPK w części D.3 pola „Korekta podatku naliczonego od nabycia środków trwałych” i „Korekta podatku naliczonego od pozostałych nabyć”.