Skopiuj link
W świetle obowiązującego od stycznia 2014 r. art. 29a ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług w celu obniżenia podstawy opodatkowania w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem należnym podatnik nie musi spełnić warunku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę w przypadku:
- eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
- dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;
- sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140–153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;
- gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.
Powyższe przepisy za wyjątkiem art. 29a ust. 15 pkt 4 ww. ustawy stanowią, co do zasady, kontynuację przepisów obowiązujących do końca 2013 r. zawartych w art. 29 ust. 4b ww. ustawy. W uchylonych przepisach obowiązywał jednak przepis (art. 29 ust. 4b pkt 4), w świetle którego podatnik nie był zobowiązany do posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej, jeżeli w wystawionej fakturze, do której odnosi się korekta, nie wykazano kwoty podatku. W konsekwencji podatnik ewidencjonował taką fakturę korygującą w okresie rozliczeniowym, w którym została ona wystawiona, a więc analogicznie jak w pozostałych przypadkach, w których nie ma obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Brak w obecnych przepisach przepisu zbliżonego w treści do art. 29 ust. 4b pkt 4 nie oznacza, że faktury korygujące zmniejszające wyłącznie podstawę opodatkowania (nie zawierają bowiem kwot podatku) winny być ewidencjonowane w 2014 r. dopiero po otrzymaniu potwierdzenia odbioru faktury korygującej. W dalszym ciągu winny być one ujmowane w ewidencji za okres rozliczeniowy w którym zostały wystawione. Dotyczy to faktur dokumentujących czynności zwolnione od podatku, faktur wystawionych w ramach procedury „VAT marża”, czy faktur dokumentujących sprzedaż towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy. Możliwość ujęcia takich faktur bez konieczności oczekiwania na potwierdzenie doręczenia korekty faktury jest związana z treścią art. 29a ust. 13 ww. ustawy, z którego wynika, że „w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1–3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem (…)”. Przepis ten dotyczy jedynie faktur obniżających podstawę opodatkowania z wykazanym podatkiem. A contrario brak takiego podatku na fakturze upoważnia podatnika do dokonania korekty podstawy opodatkowania w ewidencji w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca.
W nowych przepisach ustawodawca zawarł również przepis (art. 29a ust. 15 pkt 4) upoważniający sprzedawcę do zmniejszenia podstawy opodatkowania oraz podatku należnego pomimo braku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Podatnik w takiej sytuacji będzie zobowiązany do:
- udokumentowania próby dostarczenia faktury korygującej do nabywcy, oraz
- udowodnienia na podstawie posiadanej dokumentacji, że nabywca posiada wiedzę że transakcja została zrealizowana na warunkach określonych w fakturze korygującej.
Dokumentacją taką może być korespondencja prowadzona pomiędzy kontrahentami co do warunków transakcji i udzielonego rabatu czy też dokonanego zwrotu towarów, jak również dokument potwierdzający przekaz środków pieniężnych przez podatnika swojemu kontrahentowi (lub odwrotnie) w związku z tą transakcją.
Stosownie do ust. 16, obniżenie podstawy opodatkowania nie będzie mogło nastąpić wcześniej niż w deklaracji składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostaną spełnione obie przesłanki wymienione w art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług.
Wojciech Zajączkowski