Import usług SWIFT Net.

W dniu 12 maja 2011 r. z pytaniem do organu podatkowego zwrócił się Bank, który w ramach importu usługi nabywa od SWIFT usługę SWIFTNet FIN – polegającą na przesyłaniu komunikatów finansowych oraz usługę SWIFTNet Accord – polegającą na centralnym uzgadnianiu, raportowaniu i obsłudze wyjątków dla potwierdzeń transakcji rynku pieniężnego.

SWIFT jest międzynarodową organizacją, której współwłaścicielami są instytucje finansowe, dostarczającą bezpieczną i wystandaryzowaną usługę w zakresie przesyłania komunikatów finansowych pomiędzy bankami i innymi instytucjami finansowymi drogą telekomunikacyjną za pośrednictwem sieci transmisji danych. Usługa świadczona przez SWIFT polega, co do zasady, na wymianie komunikatów pomiędzy instytucjami finansowymi w celu umożliwienia efektywnego przeprowadzania określonych operacji finansowych.

Bank zadał następujące pytania:

1.         czy nabywana przez Bank usługa objęta jest zakresem zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, na gruncie regulacji Ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., oraz

2.         czy nabywana od SWIFT usługa, składająca się z innej dowolnej kombinacji elementów oferowanych przez SWIFT, będzie objęta zakresem zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na gruncie regulacji ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r.

Zdaniem Banku nabywana usługa obejmująca elementy SWIFTNet FIN i SWIFTNet Accord objęta jest zakresem zwolnienia z VAT. Z kolei zdaniem Banku usługa składającą się z dowolnej innej kombinacji elementów oferowanych przez SWIFT również będzie objęta zakresem zwolnienia z VAT.

W dniu 25 lipca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną nr IPPP1/443-763/11-2/PR, w której uznał stanowisko Banku za prawidłowe i na podstawie art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpił od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zmienił z urzędu ww. interpretację stwierdzając, że jest ona nieprawidłowa, a w konsekwencji stanowisko podatnika wyrażone we wniosku z 12 maja 2011 r. jest nieprawidłowe. Minister wskazał, że w świetle przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Ponadto na mocy art. 43 ust. 1 pkt 39 ustawy o VAT, zwolnieniu podlegają usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zwolnieniu podlegają usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Natomiast w myśl art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam w sobie stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Zgodnie z art. 43 ust. 14 cyt. ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

W przedmiotowej sprawie, kluczowym jest zatem ustalenie, czy opisane usługi stanowią odrębną całość oraz są właściwe i niezbędne do świadczenia usługi zwolnionej w rozumieniu art. 43 ust. 13 ustawy o VAT. Odnośnie pierwszej cechy, niewątpliwie świadczone usługi mogą być potraktowane jako odrębna całość od szeroko rozumianych usług finansowych. O powyższym świadczy choćby fakt, iż mogą być świadczone przez odrębny podmiot. Niewątpliwie też stanowią wsparcie i zwiększają efektywność działania banku. Jednakże należy podkreślić, iż skoro usługa polega na przesyłaniu komunikatów o ujednoliconym standardzie przy wykorzystaniu sieci informacyjnej (komunikacyjnej), jest to wsparcie z zakresu technologii informatycznych i rozwiązań systemowych.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 28 lipca 2011 r. w sprawie Nordea PankkiSuomiOyj C-350/10, rozstrzygał kwestię kluczową dla przedmiotowej sprawy zawartą w pytaniu prejudycjalnym: „Czy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi SWIFT, opisane w części 1 niniejszego postanowienia, wykorzystywane w obrocie płatniczym i do realizacji transakcji na papierach wartościowych pomiędzy instytucjami finansowymi, są zwolnione z podatku VAT…”.

TSUE w ww. orzeczeniu zauważył, że: ,,(…) skoro usługi swift są usługami elektronicznego przesyłania wiadomości, których wyłącznym przedmiotem jest przekazywanie danych, nie spełniają one jako takie żadnej z funkcji którejkolwiek z transakcji finansowych, o których mowa w art. 13 cześć B lit. d) pkt 3 i 5 szóstej dyrektywy, tj. nie skutkują przeniesieniem środków lub papierów wartościowych i nie posiadają zatem ich cech.” (pkt 34 wyroku).

Jak wskazał dalej Trybunał ,,odpowiedzialność SWIFT ogranicza się do aspektów technicznych i nie obejmuje specyficznych i istotnych elementów operacji finansowych będących przedmiotem sporu przed sądem krajowym.” (pkt 39 wyroku).

W konkluzji Trybunał stwierdził, że ww. przepis dyrektywy „należy interpretować w ten sposób, że zwolnienie z podatku od wartości dodanej ustanowione w powyższym przepisie nie obejmuje usług swift (…)” (pkt 40 wyroku).

W kontekście analizowanej sprawy warto również wskazać na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 grudnia 2013 r. sygn. akt I FSK 1399/12, w sprawie której przedmiot dotyczył zakupu przez bank od podmiotu zagranicznego usługi polegającej na zapewnieniu dostępu klientom do oferowanych usług bankowych, w którym Sąd potwierdził prawidłowość stanowiska Organu, zgodnie z którym usługi polegające na zapewnieniu dostępu klientów do oferowanych usług bankowych poprzez dedykowaną platformę, nie stanowią usług właściwych do wykonania usługi podstawowej, tj. usługi finansowej zwolnionej od podatku VAT w związku z art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, bowiem nie obejmują one funkcji charakterystycznych dla tej usługi (pod. wyrok NSA z dnia 3 marca 2015 r. sygn. akt I FSK 2135/13).

Usługi te, nabywane od SWIFT, jakkolwiek będące elementem usługi finansowej i stanowiące odrębną od niej całość, a także niezbędne w procesie realizacji wykonywanych przez bank czynności zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38-41 ustawy, nie są jednak dla tych usług specyficzne – stanowią one czynności o charakterze czysto technicznym.

W konsekwencji nabywana usługa SWIFTNET FIN i SWIFT NET Accord a także usługa składająca się z innej dowolnej kombinacji elementów oferowanych przez SWIFT wskazanych w stanie faktycznym nie będzie objęta zwolnieniem z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, gdyż jak wskazano wyżej stanowiąc odrębną całość, nie wykazuje cech specyficznych, właściwych dla usługi finansowej zwolnionej od podatku. Tym samym przedmiotowe usługi nabywane przez Bank będą opodatkowane zgodnie z art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT stawką podstawową w wysokości 23%.

oprac.: Wojciech Zajączkowski