Roczne rozliczenie podatku CIT coraz bliżej, więc część podatników będzie stosowała do obniżenia dochodu hipotetyczne odsetki. Jednak podatnicy nie muszą czekać aż do rozliczenia rocznego. Mogą uwzględnić hipotetyczne odsetki już przy wyliczeniu miesięcznej zaliczki CIT w ciągu roku podatkowego.

Oczywiście zastosowanie mechanizmu zaliczania do kosztów podatkowych hipotetycznych odsetek wymaga spełnienia określonych przesłanek wskazanych poniżej:

• łączny koszt takiego odliczenia w danym roku podatkowym nie może przekroczyć 250 000 zł;
• zysk nie może być przeznaczony na pokrycie straty bilansowej;
• zwrot dopłaty lub podział i wypłata zysku nie mogą nastąpić wcześniej niż po upływie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym ta dopłata została wniesiona do spółki albo została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce;
• podatnik nie dokonał czynności prawnej albo powiązanych czynności prawnych bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, głównie w celu uznania kwoty określonej w art. 15cb ust. 1 ustawy CIT za koszt uzyskania przychodów.

Brzmienie art. 15cb ust. 1 ustawy CIT wskazuje na to, że wysokość kosztów z tytułu hipotetycznych odsetek powinna być ustalana przy zastosowaniu stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy (rok rozpoznania kosztu podatkowego).

Przykładowo, wysokość kosztów z tytułu hipotetycznych odsetek w roku 2024 powinna być ustalana przy zastosowaniu stopy referencyjnej NBP obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy, tj. na dzień 29 grudnia 2023 r., powiększonej o 1 punkt procentowy oraz kwoty zysku przekazanego na kapitał zapasowy spółki. W celu ujęcia jako kosztów uzyskania przychodów kwot, o których mowa, należy jedynie sporządzić dowolny dokument. Hipotetyczne odsetki od wniesionej dopłaty lub zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy uwzględniane są w kosztach tylko na gruncie podatkowym. Odsetki te nie stanowią kosztu pod względem bilansowym.

Obowiązkiem podatników CIT, po zakończeniu roku podatkowego, jest złożenie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty – CIT-8. Podatnicy rozliczający się za pomocą CIT-8 są zobowiązani złożyć deklarację oraz zapłacić podatek z niej wynikający w terminie 3 miesięcy, licząc od końca roku podatkowego, za który zeznanie jest składane. W związku z tym koszty uzyskania przychodów z tzw. „hipotetycznych odsetek” dotyczące danego roku podatkowego mogą być rozliczane w zaliczkach miesięcznych, bez konieczności czekania do końca roku i rozliczenia ich dopiero w zeznaniu rocznym CIT-8. Koszty te mogą być jednak rozliczane w zaliczkach miesięcznych nie wcześniej, niż w miesiącu (dacie) przekazania zysku na kapitał zapasowy spółki. Stanowisko to potwierdza m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 października 2023 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.403.2023.2.AP.

Prawo do zaliczania kosztów hipotetycznych odsetek do kosztów uzyskania przychodów przysługuje przy tym w roku wniesienia dopłaty lub podwyższenia kapitału rezerwowego lub zapasowego oraz w kolejnych dwóch bezpośrednio po sobie następujących latach podatkowych (art. 15cb ust. 2 ustawy CIT) a więc łącznie w trzech latach podatkowych. Nie ma również przepisu wyłączającego możliwość zaliczania do podatkowych kosztów uzyskania przychodów kosztów hipotetycznych odsetek w drugim lub trzecim z lat podatkowych, w których to uprawnienie przysługuje, jeżeli podatnik nie zaliczył do podatkowych kosztów uzyskania przychodów kosztów hipotetycznych odsetek w pierwszym z tych lat.