Skopiuj link
Udzielenie odpowiedzi na powyższe pytanie wymaga odwołania się do nieobowiązujących już przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930).
Zasadnicza podstawa prawna dotyczącą zwolnienia czynności dokonywanych na rzecz pracowników zawarta była w pozycji 33 załącznika do ww. rozporządzenia gdzie prawodawca wskazał, że zwalnia od obowiązku ewidencjonowania obrotu dostawę towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali. Jednakże zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i 3, nie stosuje się, bez względu na wysokość osiąganych obrotów przy świadczeniu usług przewozów regularnych i nieregularnych pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyjątkiem przewozów, o których mowa w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia.
Natomiast zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. – sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.
Z przepisów tych wynikało, że czynności wymienione w załączniku rozporządzenia nie są zwolnione z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej nawet wówczas, gdy usługi wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 są świadczone na rzecz zatrudnionych pracowników. Powstawały jednak wątpliwości, czy przewóz pracowników transportem samochodowym, to świadczenie usług przewozów regularnych i nieregularnych pasażerskich w samochodowej komunikacji.
Problem ten został rozstrzygnięty przez Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 30 maja 2012 r. sygn. akt I FSK 1233/11, dokonał interpretacji sformułowania „przewozy regularne i nieregularne” na potrzeby rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z 2008 r. (Dz. U. Nr 228, poz. 1510 ze zm.). Jest to inny akt prawny niż rozporządzenie z 2010 r. jednak z identyczną treścią powołanych wyżej przepisów.
NSA wskazał, że „prawidłowo zatem w tej sytuacji Sąd I instancji uznał , że pierwszorzędne znaczenie ma zagadnienie, czy opisane we wniosku usługi mogą być w ogóle zakwalifikowane do przypadku opisanego w § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia MF, a więc czy są to usługi przewozów regularnych i nieregularnych pasażerskich w samochodowej komunikacji, gdyż w razie pozytywnej odpowiedzi nie byłyby one objęte zwolnieniem wynikającym z § 2 pkt 2 rozporządzenia MF w zw. z poz. 34 załącznika (obecna pozycja 33).
Sąd I instancji stwierdził także , że ani w ustawie o VAT, ani w rozporządzeniu MF, nie zdefiniowano pojęcia "usługi przewozów regularnych i nieregularnych pasażerskich".
Z tego też względu należy zgodzić się z oceną Sądu, że , iż wolą ustawodawcy nie było nadanie mu, na gruncie ustawy o VAT, innego znaczenia, niż wynikające z legalnej definicji terminu "przewóz regularny" zawartej w art. 4 pkt 7 u.t.d., zgodnie z którą jest nim publiczny przewóz osób i ich bagażu w określonych odstępach czasu i określonymi trasami , na zasadach określonych w tej ustawie i w ustawie Prawo przewozowe. Natomiast zdefiniowanie pojęcia "przewozy nieregularne" Sąd uznał za znacznie trudniejsze , zważywszy na brak legalnej definicji tego pojęcia zarówno na gruncie prawa podatkowego, jak też prawa przewozowego. Stwierdził, że przywoływana wielokrotnie ustawa o transporcie drogowym nie zawiera definicji użytego w istotnym dla sprawy § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia terminu "przewozy nieregularne", zamiast tego zdefiniowano w niej takie terminy jak: "przewóz regularny specjalny" (niepubliczny przewóz regularny określonej grupy osób, z wyłączeniem innych osób- art. 4 pkt 9 u.t.d.), "przewóz wahadłowy" (wielokrotny przewóz zorganizowanych grup osób tam i z powrotem, między tym samym miejscem początkowym a miejscem docelowym, przy spełnieniu łącznie wymienionych warunków – art. 4 pkt 10 u.t.d.), czy też "przewóz okazjonalny" (przewóz osób, który nie stanowi przewozu regularnego, regularnego specjalnego albo przewozu wahadłowego- art. 4 pkt 11 u.t.d.).
W związku z powyższym należy zgodzić się z poglądem Sądu I instancji, że termin "przewóz nieregularny" nie może być tylko prostym zaprzeczeniem "przewozu regularnego" za czym przemawia konstrukcja zapisu § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia MF, a także wyszczególnienie w ustawie o transporcie drogowym kilku kategorii przewozów. Przeciw tezie o dychotomicznym podziale "przewóz regularny- przewóz nieregularny", przemawia argument ,że w takim przypadku wystarczającym byłoby posłużenie się w zapisie § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia MF terminem "przewozy pasażerskie w samochodowej komunikacji", który wypełniałby cały katalog przewozów drogowych. Redakcja tego przepisu pozwala natomiast na przyjęcie, iż terminy "przewozy regularne" i "przewozy nieregularne" nie wyczerpują całego spektrum rodzajów przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, gdyż skatalogowane są jeszcze przewozy regularne specjalne, przewozy wahadłowe i przewozy okazjonalne. Ten ostatni z wymienionych rodzajów przewozów, jak zauważył Sąd , wykazuje szereg cech (nie tylko znaczeniowo podobna nazwa, ale także przyjęty sposób zdefiniowania tego przewozu poprzez przeciwstawienie innym przewozom), które zbliżają go, jeżeli nawet nie utożsamiają, z przewozem nieregularnym.
Powyższa argumentacja, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, uzasadnia ocenę , że na gruncie ustawy o transporcie drogowym brak jest podstaw do przyjęcia, iż "przewóz regularny specjalny" stanowi podgrupę "przewozu regularnego", gdyż w istocie poprzez swoje odrębności i terminologiczne wydzielenie jest samodzielnym rodzajem przewozów pasażerskich. Takie umiejscowienie tego przewozu powoduje, że nie stosuje się do niego, czyli do przewozów pracowniczych, obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu , kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Sąd I instancji uznał za prawidłowe stanowisko skarżącej , wskazując także na zasadę racjonalności ustawodawcy przejawiającą się w dążeniu do takiego ukształtowania przepisów, aby nie nakładać na podatnika zbędnych obowiązków. W przedstawionym stanie faktycznym prowadzenie ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących nie jest bowiem potrzebne, skoro okoliczności istotne z punktu widzenia obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, w tym wartość obrotu i kwota podatku należnego, są weryfikowalne na podstawie innych dokumentów strony.”
W konsekwencji NSA utrzymał w mocy orzeczenie WSA, które uchyliło interpretację indywidualną w tej sprawie.
Po tym orzeczeniu Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną z dnia 27 listopada 2012 r. Nr ILPP2/443-927/09/12-S/MR zgodną z ww. wyrokiem NSA, w której orzekł, że „Spółka świadcząc usługi przewozu regularnego specjalnego, polegające na przewozie zatrudnionych w niej pracowników od miejsca zamieszkania do miejsca pracy i z miejsca pracy do miejsca zamieszkania, według określonych rozkładów jazdy nie jest zobowiązana do ich ewidencjonowania przy zastosowaniu kas fiskalnych bowiem korzystają one ze zwolnienia na podstawie § 2 pkt 2 w zw. z poz. 34 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z 2008 r.”.
Od 1 stycznia 2013 r. obowiązuje nowe zmienione, zarówno w stosunku do rozporządzenia z 2008 r., jak i 2010 r., rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z (Dz. U. 2012, poz. 1382).
Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a) rozporządzenia z 2012 r. zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się (w tym zwolnienia wynikającego z pozycji 33 załącznika do rozporządzenia – czynności na rzecz pracowników), w przypadku świadczenia usług przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyjątkiem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia.
W broszurze informacyjnej „Zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących w latach 2013-2014” dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów wyjaśniono, że „w rozporządzeniu 2012 zmodyfikowano wyłączenia ze zwolnienia dotyczące świadczenia „usług przewozów regularnych i nieregularnych pasażerskich w samochodowej komunikacji” (§ 4 ust. 1 pkt 2 lit. a) poprzez usunięcie wyrazów „regularnych i nieregularnych”. Zmiana ta ma charakter wyłącznie doprecyzowujący”.
Uwzględniając jednak wcześniejsze stanowisko Ministerstwa Finansów dotyczące tego, że nawet przewozy pasażerskie pracowników w poprzednim stanie prawnym miały podlegać obowiązkowi ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących, to tym bardziej obecnie, kiedy to rozszerzono zakres przedmiotowy wyłączenia ze zwolnienia z kas poprzez skreślenie wyrazów dotyczących „regularnych i nieregularnych” przewozów pasażerskich, usługi takie winny podlegać ewidencjonowaniu.
Podsumowując: od początku 2013 r. wszystkie usługi przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji niezależnie od ich typu (z zastrzeżeniem poz. 15 i poz. 16 załącznika do rozporządzenia) winny być ewidencjonowane w kasie rejestrującej, w tym usługi na rzecz zatrudnionych przez podatnika pracowników.
Aktualna promocja: