Pojęcia Nabywca, Płatnik oraz Odbiorca nie są tożsame. W uproszczeniu, Nabywca – to ten, kto nabywa towar/usługę. Nie ma znaczenia czy będzie z niego korzystał ani czy za niego płacił. Dla Sprzedawcy to strona transakcji, płatnik – to ktoś kto płaci za towar. Odbiorca – to ktoś kto odbiera towar. Ani Płatnik ani Odbiorca nie jest stroną transakcji w kontekście podatkowym. Na fakturze te dane mogą się znaleźć, ale nie są obowiązkowe i nie mogą zastąpić danych Nabywcy. Faktury powinny zawierać, między innymi, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy (art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy VAT).  Przyjmuje się, że, co do zasady, na fakturach podawane powinny być adresy podatników, nie zaś adresy miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Istnieje wyjątek od tej zasady, jeżeli osoba fizyczna nie prowadzi działalności gospodarczej w miejscu zamieszkania i posiada główne miejsce prowadzenia działalności, jako adres na fakturach należy podawać adres głównego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Ustawa o podatku VAT jak również przepisy dyrektywy unijnej 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (art. 226 pkt 5), nie zawężają podawanych w fakturze adresów wyłącznie do adresów siedziby, czy też prowadzenia działalności nabywcy. Nie ma więc przeszkód, aby pod adresem siedziby nabywcy podawanym na fakturze widniał też adres oddziału. Wymaganą treść faktur określają przepisy art. 106e ustawy VAT, nie ma innego przepisu nakazującego umieszczanie na fakturach danych oddziałów podatników albo nabywców towarów lub usług. Nie ma też zakazu umieszczania na fakturach takich danych, fakultatywnie dane oddziałów podatników albo nabywców towarów lub usług mogą być dodatkowo umieszczane na fakturach. Natomiast obowiązkowo na fakturach umieszczany powinien być przede wszystkim wskazywany adres centrali/siedziby podatnika.

Z punktu widzenia prawa do odliczenia VAT, w przypadku, kiedy jednak faktury są wystawiane na dane oddziału a nie centrali to nie ma formalnych przeszkód do odliczenia podatku naliczonego przez spółkę. Jest to błąd niewielkiej wagi, który może być poprawiony poprzez notę korygująca. Podobnie ma sytuacja, gdy faktury zostają wystawione na adres niewłaściwego oddziału. Jednak z punktu widzenia należytej staranności podatnicy powinni eliminować takie niezgodności. W KSeF jest specjalne pole do wpisania dodatkowych danych adresowych w osobnej części faktury natomiast w głównych danych nabywcy – dane siedziby.

Podatnik, który nie posiada na terenie kraju siedziby działalności gospodarczej a jedynie oddział, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w kraju siedziby oddziału z tytułu zakupów dokonywanych przez ten oddział, pozostających w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami, a oddział dokonuje jednocześnie na terenie kraju transakcji opodatkowanych.

A więc nawet w sytuacji, gdy podatnik wraz ze swoimi oddziałami tworzy razem jednego podatnika dla potrzeb podatku VAT, to jednak każdy z tych podmiotów będzie podlegał krajowemu porządkowi prawa w zakresie podatku VAT, odpowiedniego dla miejsca wykonywania przez siebie działalności.

dr Małgorzata Rzeszutek

doradca podatkowy