Przedsiębiorcy, którzy w swoich środkach trwałych posiadają budynki niemieszkalne muszą zweryfikować przy zamknięciu 2023 roku czy w sposób właściwy dokonywali odpisów amortyzacyjnych budynków, biorąc pod uwagę ograniczenia, jakie weszły w życie w 2023 roku w zakresie zakazu amortyzacji podatkowej lokali mieszkalnych zlokalizowanych w tych budynkach.

Przypomnijmy, iż stosownie do art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy – zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Natomiast, w przypadku przewagi lokali użytkowych nad lokalami mieszkalnymi w roku 2023 i w latach następnych podatnik ma nadal możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od całej wartości początkowej budynku, w którym znajdują się zarówno lokale mieszkalne oraz lokale użytkowe nabyte, wynajęte i wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przed dniem 1 stycznia 2022 r. Stanowisko to potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2023 r., nr 0115-KDIT3.4011.278.2023.2.AD. Nadal w 2023 i 2024 roku istnieje również możliwość amortyzacji podatkowej inwestycji w obcych środkach trwałych będących budynkami niemieszkalnymi lub lokalami niemieszkalnymi.

Według rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych budynki mieszkalne to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadkach, gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny zgodnie z jego przeznaczeniem. Natomiast, jeśli budynek ma przeznaczenie w mniejszości (patrząc po powierzchni) użytkowe, zaś w większości – mieszkaniowe, to pozostaje on budynkiem, którego głównym przeznaczeniem jest funkcja mieszkaniowa. Główne przeznaczenie – zanim nie zostanie formalnie zmienione – decyduje o tym, że jest to (w świetle klasyfikacji) budynek mieszkalny. W związku z tym – na gruncie obowiązujących przepisów podatkowych – nie podlega amortyzacji podatkowej.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 10 lutego 2023 r., nr 0115-KDIT3.4011.50.2023.1.JS stwierdził, że jeśli podatnik nie dokonał w budynku odpowiednich robót budowlano-adaptacyjnych, które na stałe zmieniły jego pierwotne przeznaczenie i nadal jest on budynkiem mieszkalnym, jedynie użytkowanym na cele niemieszkalne, to od 2023 r. nie ma prawa do amortyzowania tego środka trwałego, a tym samym obciążania kosztów podatkowych odpisami amortyzacyjnymi.

W przypadku wykorzystania w prowadzonej działalności tylko części budynku usługowo-mieszkalnego, sklasyfikowanego do podgrupy 10 KŚT (budynek niemieszkalny) do kosztów uzyskania przychodów podatnik może zaliczać odpisy amortyzacyjne w wysokości ustalonej od wartości początkowej odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do ogólnej powierzchni użytkowej tego budynku.