Końcówka roku to czas inwentaryzacji dla wielu przedsiębiorstw, w tym również spółek na estońskim CIT. Jak traktować wykryte straty na towarach podczas inwentaryzacji albo w ciągu roku podatkowego? Czy należy je opodatkować?

Z punktu widzenia podatnika na estońskim CIT – straty nie są świadczeniem pieniężnym, niepieniężnym, odpłatnym, nieodpłatnym lub częściowo odpłatnym, wykonanym w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem. A więc, straty te nie powinny stanowić ukrytych zysków.

Powstałe straty nie są również wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą spółki. Z uwagi na duże ilości towaru znajdującego się na magazynach spółek mogą zdarzać się sytuacje, że pomimo zachowania wszelkich środków zabezpieczeń oraz kontroli jakości, towar dostarczony do magazynu jest uszkodzony. Uszkodzenia mogą wynikać np. z pokrycia towaru pleśnią lub uszkodzeń mechanicznych powstałych podczas transportu do magazynu. W każdej sytuacji towar uszkodzony traci wartości handlowe i nie nadaje się do sprzedaży. Istotny jest fakt, że najczęściej przyczyny uszkodzeń są niezawinione przez podatnika (nie wynikają z zaniedbania, niedopatrzenia lub nietrafionego zakupu).

Strat tych nie można również kwalifikować jako zmian wartości składników majątku. Straty nie są nadwyżką wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Podobnie straty te nie powinny być kwalifikowane również jako nieujawnione operacje gospodarcze. Strata powstała w związku z likwidacją lub utylizacją towaru z powstałymi uszkodzeniami jest zdarzeniem niezależnym od spółki i nie wynika z jej celowego działania lub z jej zaniechania. A więc spółka na estońskim CIT nie będzie zobligowana do rozpoznania podatku dochodowego w formie ryczałtu od odchodów spółek kapitałowych od wykazanych ww. strat towarowych. Potwierdzają to stanowiska organów podatkowych, m.in. interpretacja Dyrektora KiS z 4 grudnia 2023r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.553.2023.3.KM.

Straty w towarach osiągają zwykle poziom wynikające z normalnego, codziennego funkcjonowania podmiotu. Ze względu na zmieniające się otoczenie gospodarcze, wymagania klientów, a także wiele innych czynników wpływających na poziom sprzedaży, nie ma możliwości całkowitego wyeliminowania ryzyka powstania strat, podobnie jak w przypadku podatników na zasadach ogólnych. Dla celów dowodowych należy na okoliczność zniszczenia lub uszkodzenia towaru sporządzać stosowne protokoły, zawierające m.in. daty zniszczenia/straty, przyczynę zniszczenia czy nazwy, ilości i wartości zniszczonego/utraconego towaru.